|
3 Polskie Skrzydło Myśliwskie
Zwiększenie liczebności PSP umożliwiło utworzenie kolejnego Polskiego Skrzydła Myśliwskiego. Liczono się z tym iż na bazie trzech skrzydeł myśliwskich po wojnie powstanie odrodzone lotnictwo Polskie w kraju. Oficjalnie 3 Polskie Skrzydło Myśliwskie powstało 20 czerwca 1943 roku i z powodów organizacyjnych zostało rozwiązane po trzech miesiącach. Ponownie utworzone w lutym 1944 roku istniało do końca 1946 roku, czyli do czasu rozwiązania dywizjonów. W tym wypadku brytyjczycy mający juz zaufanie do polskich dowódców nie dublowali w poczatkowym okresie istnienia stanowiska dowódcy skrzydła.
KOLEJNI DOWÓDCY mjr pil. Walery Żak 29.06.1943 - 21.09.1943 --------------------------------------------------------- mjr pil. Jan ZUMBACH 15.02.1942 - 14.06.1944 mjr pil. Tadeusz Sawicz 15.06.1944 - 10.10.1944 mjr pil. Kazimierz Rutkowski 11.10.1944 - 30.01.1945 mjr pil. Jan Falkowski 31.01.1945 - 9.03.1945 mjr pil. Wacław KRÓL 10.03.1945 - 16.07.1945 mjr pil. Tadeusz Sawicz 16.07.1945 – 03.1946 mjr pil. Marian Duryasz 03.1946 – 04.1946 mjr pil. Kazimierz Rutkowski 04.1946 – do końca istnienia DYWIZJONY MYŚLIWSKIE BĘDĄCE NA ETACIE SKRZYDŁA
302, 317 20.06.1943 – 21.09.1943
316 1.02.1944 - 25.09.1944 303, 316 25.09.1944 – 24.10.1944 303 24.10.1944 – 9.03.1945 303, 316 9.03.1945 – 16.05.1945 303, 307, 316 16.05.1945 – do końca istnienia Oprac. Jacek Waszczuk 2 Polskie Skrzydło Myśliwskie
2 Polskie Skrzydło Myśliwskie powstało 18 sierpnia 1941 roku na lotnisku Exeter w składzie trzech dywizjonów (302, 316 i 317). W październiku 1943 nastąpiła reorganizacja na wzór 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, utworzono 133 Polskie Skrzydło Myśliwskie. Analogicznie do 1 skrzydła przez pierwszy miesiąc stanowisko dowódcy zdublowane było przez brytyjczyka, odwołanego po okrzepnięciu jednostki
KOLEJNI DOWÓDCY
BRYTYJCZYK W/Cdr Minden Blake 18.08.1941 – 20.09.1941 POLACY mjr pil. Stanisław Brzezina 18.08.1941 - 24.11.1941 mjr pil. Stefan Witorzeńć 25.11.1941 - 25.09.1942 mjr pil. Witold Kołaczkowski 26.09.1942 - 27.01.1943 mjr pil. Aleksander Gabszewicz 28.01.1943 - 20.06.1943 mjr pil. Tadeusz Nowierski 21.06.1943 - 12.10.1943 Dowódcy 133 Skrzydła Myśliwskiego ppłk pil. Tadeusz Nowierski 20.10.1943 - 17.02.1945 ppłk pil. Tadeusz ROLSKI 18.02.1945 - 7.08.1945 W tym czasie dowódcy latający mjr pil. Walery Żak 12.10.1943 - 15.02.1944 mjr pil. Julian Kowalski 16.02.1944 - 3.04.1944 mjr pil. Stanisław SKALSKI 4.04.1944 - 2.08.1944 mjr pil. Jan ZUMBACH 3.08.1944 - 30.01.1945 mjr pil. Kazimierz Rutkowski 31.01.1945 - 16.07.1945 mjr pil. Walery Żak 17.07.1945 – do końca istnienia DYWIZJONY MYŚLIWSKIE BĘDĄCE NA ETACIE SKRZYDŁA
302, 316, 317 18.08.1941 – 13.12.1941 302, 306, 317 13.12.1941 – 1.04.1942 302, 306, 308 1.04.1942 - 5.05.1942 306, 308, 315 5.05.1942 – 16.06.1942 303, 308, 315 16.06.1942 – 30.07.1942 303, 315, 316 30.07.1942 – 5.09.1942 303, 316, 317 5.09.1942 – 1.02.1943 302, 316, 317 1.02.1943 – 11.03.1943 302, 306, 317 12.03.1943 – 29.04.1943 302, 306, 308 29.04.1943 – 1.06.1943 306, 308, 315 1.06.1943 – 6.07.1943 306, 308 6.07.1943 - 11.11.1943 306, 315 11.11.1943 – 15.03.1944 306, 315, (129) 15.03.1944 – 24.10.1944 306, 316, (129) 24.10.1944 – 12.12.1944 306, 309, 316 12.12.1944 – 16.01.1945 306, 309, 315 16.01.1945 – 15.08.1946 306, 309, 315, 318 15.08.1946 – do końca istnienia Oprac. Jacek Waszczuk Podczas BITWY O WIELKĄ BRYTANIĘ w RAF okazało się, że aby rozbijać potężne wyprawy bombowe należy utworzyć większe formacje myśliwskie grupujące kilka dywizjonów dla skutecznego dowodzenia w powietrzu. Próbnie utworzone Skrzydło Myśliwskie pod dowództwem pułkownika <BADERA> potwierdziło pokładane w nim nadzieje. W związku z tym dywizjony Fighter Command pogrupowano w skrzydła myśliwskie, 15 kwietnia 1941 roku utworzono pierwsze polskie skrzydło pod oficjalną nazwą 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie. W składzie się znalazły (303 i 306 polski dywizjon i brytyjski 601 dywizjon). Przy czym przydział dywizjonu do skrzydła nie był ustalany na „zawsze”, co jakiś czas następowała rotacja dywizjony które ponosiły większe straty wycofywane były na tyły dla uzupełnienia i odpoczynku. Odchodziły też dywizjony na dodatkowe szkolenia lub przezbrajane na nowe myśliwce. W miejsce wycofanych do składu przydzielano nowe jednostki. Standardowo Skrzydło składało się z trzech dywizjonów lecz trafiały się skrzydła w sile dwóch jak i czterech i pięciu dywizjonów. W latach 1941 - 1942 piloci 1 Polskiego Skrzydła uzyskali 125 zwycięstw przy stracie 30 pilotów. Był to najlepszy wynik wśród wszystkich Skrzydeł Myśliwskich <RAF>. W październiku 1943 roku nastąpiła reorganizacja Skrzydeł Myśliwskich w Fighter Command, 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie przemianowano na 131 Polskie Skrzydło Myśliwskie, od tej pory dowódca skrzydła dowodził całością dywizjonów myśliwskich oraz wszelkich jednostek naziemnych wchodzących w skład formacji. Dowódcą latającym skrzydła był zwykle oficer w stopniu majora lub podpułkownika. W tym czasie dowódca całości nazywany był dowódcą portu lotniczego lub dowódcą skrzydła i przysługiwał mu zwykle funkcyjny stopień pułkownika G/Cpt, dość szybko ustalono iż dowódcy latającemu przysługiwał stopień funkcyjny W/Cdr (podpułkownik). Ponieważ dowództwo RAF w 1941 roku nie do końca ufało w zdolności dowódcze Polaków, dlatego po utworzeniu 1 Polskiego Skrzydła zdublowano stanowisko dowódcy. Pierwszym Polskim dowódcą został Witold Urbanowicz a brytyjskim dowódcą został J. A. Kent dobrze znany polakom z dowodzenie w 303 Dywizjonie. Po pierwszych lotach bojowych okazało się że nie ma potrzeby dublowania Polacy radzą sobie bardzo dobrze i 2 lipca 1941 roku Kent otrzymał inny przydział a dowódcy Polscy pełnili funkcję już samodzielnie
KOLEJNI DOWÓDCY BRYTYJCZYK J. A. Kent 15.04.1941 - 2.07.1941 POLACY kpt. pil. Witold URBANOWICZ 15.04.1941 - 31.05.1941 mjr pil. Piotr Łaguna 1.06.1041 - 27.06.1941 mjr pil. Tadeusz ROLSKI 28.06.1941 - 18.04.1942 mjr pil. Marian Pisarek 19.04.1942 - 29.04.1942 mjr pil. Stefan Janus 30.04.1942 - 26.01.1943 mjr pil. Wojciech Kołaczkowski 27.01.1943 - 20.06.1943 mjr pil. Aleksander GABSZEWICZ 21.06.1943 - 12.12.1943 Dowódcy 131 Skrzydła Myśliwskiego ppłk pil Zdzisław Krasnodębski 15.10.1943 - 17.02.1944 mjr pil. Zbigniew Czajkowski 18.02.1944 - 12.07.1944 ppłk pil. Aleksander GABSZEWICZ 12.07.1944 - 31.05.1945 ppłk pil. Stanisław Witorzeńć 1.04.1045 - 3.01.1947 W tym czasie dowódcy latający mjr pil. Stanisław SKALSKI 13.12.1943 - 3.04.1944 mjr pil. Julian Kowalski 4.04.1944 - 10.10.1944 mjr pil. Tadeusz Sawicz 11.10.1944 - 8.08.1945 mjr pil. Wacław KRÓL 9.08.1945 - 3.01.1947 DYWIZJONY MYŚLIWSKIE BĘDĄCE NA ETACIE SKRZYDŁA
303, 306, (601) 1.04.1941 – 24.06.1941 303, 306, 308 24.06.1941 – 13.07.1941 306, 308, 315 14.07.1941 – 07.10.1941 303, 308, 315 07.10.1941 – 13.12.1941 303, 315, 316 13.12.1941 – 1.04.1942 303, 316, 317 1.04.1942 – 5.05.1942 302, 303, 316, 317 5.05.1942 – 16.06.1942 302, 306, 316, 317 16.06.1942 – 30.07.1942 302, 306, 308, 317 30.07.1942 – 5.09.1942 302, 306, 308, 315 5.09.1942 – 1.02.1943 303, 306, 308, 315 1.02.1943 – 11.03.1043 303, 308, 315, 316 12.03.1943 – 29.04.1943 303, 315, 316 29.04.1943 – 1.06.1943 302, 303, 316, 317 1.06.1943 – 20.06.1943 303, 316 20.06.1943 – 26.07.1943 303, 316, (124) 26.07.1943 – 21.09.1943 302, 303, 317 21.09.1943 - 11.11.1943 302, 308, 317 11.11.1943 – 30.04.1945 302, 308, 317, (322, 349) 30.04.1945 – 1.07.45 302, 308, 317 1.07.1945 – 3.01.1947 Oprac. Jacek Waszczuk 663 Dywizjon Samolotów Artylerii
663 Dywizjon Samolotów Artylerii posiadający pełną nazwę Polish Air Operation Squadron Royal Air Force został utworzony 8 września 1944 roku. Personel latający jak i naziemny wywodził się ze składu 2 Korpusu Polskiego. Choć dywizjon nie wchodził oficjalnie w skład <RAF> oraz Polskich Sił Powietrznych był w składzie Polskich Sił Zbrojnych na zachodzie i mie może zabraknąć opisu przy innych Dywizjonach PSP. 663 Dywizjon sformowano do korygowania ognia własnej artylerii (dywizji), piloci latając nad linią frontu obserwowali efekty ostrzału artyleryjskiego, ewentualnie podawali koordynaty do poprawnego trafienia w cel. Przy strzelaniu artylerią płakotorową czyli klasycznymi działami efekt ostrzału często widoczny był z ziemi i nie wymagało to specjalnych obserwacji lotniczych lecz przy strzelaniu artylerią stromotorową typu moździerze gdy można było prowadzić ostrzał zza wzniesień, obserwacja i korygowanie ognia z powietrza było nieodzowne. Mimo iż wykonywano loty w strefie frontowej czyli na styku z oddziałami nieprzyjaciela z możliwością częstego ostrzału zza lini frontu na wyposażenie trafiły maszyny lekkie nie opancerzone typu Auster. Berdziej przypominające samoloty aeroklubowe niż wojskowe. Wielu sądziło iż latanie na takim samolocie jest wręcz samobójstwem, tymczasem nieprzyjaciej rzadko mostrzeliwał latające maszyny gdyż zwykle ostrzelany pilot naprowadzał ostrzał artyleryjski w rejon z którego był atakowany i sytuacja się uspokajała.
Dywizjon składał się z trzech eskadr po 4-5 samolotów oraz po 7 pilotów (oficerów artylerii). 8 stycznia 1945 roku wykonano pierwsze loty bojowe na korzyść 10 Korpusu Brytyjskiego, 13 lutego 1945 roku rozpoczęto wykonywanie lotów bojowych na korzyść 2 Korpusu Polskiego i z tym przydziałem dywizjon dotrwał do rozwiązania w 1946 roku. Podczas bitwy o Bolonię w kwietniu 1945 roku podczas lotu bojowego ranny został por. pil. Perucki oraz 14 kwietnia poległ por. pil. Sławomir Grodzicki, były to jedyne straty bojowe dywizjonu. 25 kwietnia 1945 roku wykonano ostatnie loty bojowe. Wojnę zakończono wykonaniem 530 lotów bojowych w czasie 1020 godzin.
Ważniejsze Daty dywizjonu 8.09.1944 Utworzono dywizjon 8.01.1945 Dywizjon osiągnął gotowość bojową 25.04.1945 Wykonano ostatnie loty bojowe 19.11.1946 Rozwiązano dywizjon ODZNAKA Orzeł z rozpostartymi skrzydłami w locie niesie pocisk artyleryjski. Na tle biało czerwonej szachownicy Polskich Sił Powietrznych inicjały 663 DSA (663 Dywizjon Samolotów Artylerii). Części metalowe odznaki koloru srebrnego, odznaka nie została oficjalnie zatwierdzona w dzienniku rozkazów. KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk S/Ldr W. E. Wright Polak mjr dypl. art. pil. Edward Pawlikowski LOTNISKA BAZOWANIA * Ebola Włochy 8.09.1944 - 14.12.1944 Pantecorino Włochy 14.12.1944 - 3.01.1945 Maldola Włochy 3.01.1945 - 1.04.1945 Imola Włochy 1.04.1945 - 05.1946 Porto Włochy 05.1945 - 11.1946 San Giorgio Włochy - // - Largo di Garda Włochy - // - Monza Włochy - // - Treviso Włochy - // - * Pojedyńcze eskadry stacjonowały równocześnie w Padwie, Weronie, Mediolanie, Florencji, Jesi i Bolonii UŻYWANE SAMOLOTY Auster Mk-III, Mk-IV i Mk-V od chwili powstania do końca wojny Oprac. Jacek Waszczuk Cyrk Skalskiego (właściwie - Polish Flight Team - Polski Zespół Walczący) - w 1943 roku przygotowywano się do otwarcia drugiego frontu w Europie. Należało utworzyć jednostkę lotniczą której celem było zebranie doświadczeń we współpracy lotnictwa z wojskami naziemnymi. Jedynym miejscem gdzie armia brytyjska walczyła na lądzie z wojskami niemieckimi była Afryka Północna. Piloci walczący w Polish Flight Team mieli wymieniać się co trzy miesiące w celu przeszkolenia większej liczby lotników. Ogłoszono nabór ochotników do pierwszego składu nowo formowanej jednostki, zgłosiło się 68 doświadczonych pilotów, wybrano dwunastu najlepszych. Po pomyślnym zatwierdzeniu pomysłu przez sztab RAF, ustalono; Polacy utworzą dodatkową eskadrę C przy 145 Dywizjonie Myśliwskim RAF ze składu 244 Skrzydła West Desert Air Force (Lotnictwa Pustyni Zachodniej) w Tunezji. Standardowo eskadra składała się z 12 pilotów walczących na myśliwcach SUPERMARINE SPITFIRE w wersji Mk-V po pewnym czasie Polacy otrzymali Spitfire nowszej wersji Mk-IX. Dowódcą eskadry został kpt. pilot Stanisław SKALSKI, łącznikiem z dowództwem został ppłk pilot Tadeusz Rolski. A w składzie pilotów znaleźli się;
Kpt Wacław KRÓL, por. Karol PNIAK, por. Eugeniusz HORBACZEWSKI, por. Bohdan ARCT, por. Władysław DRECKI, por. Ludwik MARTEL, por. Kazimierz SPORNY, por. Mieczysław WYSZKOWSKI, por. Jan KOWALSKI, chor. Bronisław MALINOWSKI, chor Władysław MAJCHRZYK, chor Kazimierz SZTRAMKO, chor Mieczysław POPEK, chor Marcin MACHOWIAK. Piloci przybyli na lotnisko polowe Bu Grara 13 marca 1943 roku i od tej chwili datuje się powstanie jednostki. 18 marca wykonano pierwsze loty bojowe
Ponieważ Polacy stanowili grupę doświadczonych pilotów myśliwskich i posiadali lepszą wersję myśliwców Spitfire w stosunku do dywizjonów RAF w tym rejonie, ustalono iż będą zwykle pełnili górną osłonę podczas lotów bojowych i głównym celem będzie związanie walką myśliwców przeciwnika. W tym czasie inne jednostki zwalczać miały bombowce i samoloty szturmowe Włoch i Niemiec. 28 marca piloci eskadry odnieśli pierwsze zwycięstwa powietrzne, kpt. Skalski i por. HORBACZEWSKI zestrzelili po jednym samolocie bombowym JUNKERS Ju-88. Szybkie postępy wojsk sprzymierzonych spowodowały iż trzeba było przebazować się na nowe lotnisko bliżej frontu. A że front systematycznie posuwał się naprzód lotniska zmieniano kilkukrotnie. Nie trzeba było czekać na kolejne zwycięstwa. Po miesiącu walk okazało się iż PFT jest najlepszą eskadrą walczącą nad Afryką. Lecz nie samymi zestrzeleniami można mierzyć wygraną. 22 kwietnia Polacy w większym zespole z Brytyjczykami zostali skierowani nad Morze Śródziemne. Około 20 potężnych samolotów transportowych Me-323 oraz Ju-52 po starcie z Sycylii kierowało się do Afryki wioząc zaopatrzenie do walczących wojsk, zespół leciał nisko nad wodą by nie być widzianym przez stacje radiolokacyjne. W osłonie leciało około 20-30 myśliwców Bf-109 i Mc 202. Polacy stanowiąc górną eskortę grupy atakującej zwarli się z myśliwcami ochrony, por. Sporny zestrzelił dwa BF-109, por. Horbaczewski kolejne dwa. Chor Sztramko zestrzelił jednego Bf-109 i jednego Mc-202. Większość myśliwców Luftwaffe została zwarta w walce za to niżej usytuowane dywizjony 244 skrzydła RAF zaatakowały samoloty transportowe i sprawiły im prawdziwą łaźnie, kilkanaście transportowców dość szybko wpadło do morza jak latające zapalniczki. W maju 1943 roku resztki broniących się wojsk Niemiecko-Włoskich skapitulowały, ostatnią walkę powietrzną stoczono 6 maja, napotkano wtedy grupkę messerschmittów i chor. Sztramko zestrzelił jednego a por. Skalski uszkodził innego. 13 maja definitywne zwycięstwo aliantów nad Afryką przypieczętowało losy polskiej grupy. PFT został rozwiązany. Do tej chwili piloci zestrzelili 25 samolotów przeciwnika, kolejne trzy zaliczone zostały jako zestrzelenia prawdopodobne a 9 samolotów uznano jako uszkodzone. Sukces jest tym większy iż tylko dwa zestrzelone samoloty były bombowcami, wszystkie pozostałe były to myśliwce niemieckie i włoskie. Straty własne zamknęły się liczbą jednego pilota (por. Mieczysław Wyszkowski samowolnie oddalił się podczas lotu bojowego 18 kwietnia, został zestrzelony i trafił do niewoli). W okresie od marca do maja 1943 roku żaden brytyjski dywizjon nad Afryką nie odniósł tylu zwycięstw. Wszyscy lotnicy za udział w walkach nad Afryką zostali odznaczeni, każdemu zaproponowano w RAF stanowiska dowódcze od dowódcy klucza do dowódcy dywizjonu. W końcowym okresie walk oddział otrzymał nieoficjalną nazwę "Cyrk Skalskiego", po pewnym czasie stając się określeniem oficjalnym. Po epizodzie w PFT, Skalski został dowódcą 601 dywizjonu RAF a Horbaczewski dowódcą 43 dywizjonu RAF, Drecki został dowódcą eskadry w 152 dywizjonie (cała trójka została nadśródziemnomorskim teatrze działań bojowych) pozostali wrócili do Anglii dość szybko obejmując stanowiska dowódcze w polskich jednostkach. Zwycięstwa odnieśli (pewne – prawdopodobne - uszkodzone) por. E. HORBACZEWSKI 5 - 0 - 0
Spitfire Cyrku Skalskiego 318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy
Dywizjon powstał na podstawie rozkazu Inspektora Lotnictwa Polskiego w Anglii L. Dz. 598/TJ/Org/43 z dniem 23 marca 1943 roku jako dywizjon współpracy z artylerią polską na Bliskim Wschodzie. Według zapotrzebowania personel latający miał składać się wyłącznie z oficerów, od tej zasady nie robiono odstępstw do końca wojny. Ponieważ dywizjon miał latać jako samodzielna jednostka nie będąc w składzie skrzydła myśliwskiego posiadał nieco inny skład w stosunku innych polskich dywizjonów myśliwskich. Dywizjon oprócz dwóch eskadr (A i B) posiadał dodatkową eskadrę techniczną C w składzie której znajdowała się sekcja, uzbrojenia, transportu. Dodatkowo w składzie dywizjonu znalazł się oddział żandarmerii, kancelaria, kasyna oficerskie i podoficerskie co zapewniło prawie całkowitą samowystarczalność. Pierwszymi samolotami na wyposażeniu były wysłużone Hurricane. 19 kwietnia podczas szkolenia wydarzył się pierwszy wypadek w którym zginął por. Jan Jakubowski, 2 sierpnia na skutek pożaru samolotu ciężko poparzony został kpt. Jan Narewski. 16 sierpnia dywizjon został zaokrętowany w Liverpoolu na statek i 29 sierpnia dopływa do Port Saidu i drogą naziemną przejeżdżają na lotnisko Muguebilia w Palestynie. Piloci pozostali w Anglii i po otrzymaniu 18 nowych samolotów dolecieli do Afryki 14 września 1943 roku, dywizjon wszedł w skład 1 TAF (Tactical Air Force-Dasert Air Force czyli Pierwsze Lotnictwo Taktyczne-Powietrzne Siły Pustyni). Jesienią 1943 roku lotnisko było wizytowane między innymi przez wodza naczelnego gen. Broni Kazimierza Sosnkowskiego. Wiosną 1944 dywizjon otrzymuje samoloty Spitfire oraz przebazowuje się z Afryki do Europy. 1 maja 1944 roku osiągnięto na nowych samolotach gotowość bojową, jednostka weszła w skład 285 dywizjonu rozpoznawczego. 2 maja wykonano pierwsze loty bojowe na korygowanie ognia artylerii i loty rozpoznawcze. 16 sierpnia 1944 roku dywizjon ponownie był wizytowany przez naczelnego wodza, 16 września za wykazaną odwagę pierwsi lotnicy zostali udekorowani Krzyżami Walecznych. 19 grudnia 1944 roku pierwsi piloci po wylataniu tury lotów operacyjnych (200 godzin lotów bojowych) odeszli na odpoczynek. Rok 1944 zamknięto wykonaniem 3106 lotów bojowych w czasie 4098 godzin.
18 marca 1945 roku porucznik pilot Czesław Nowak jako pierwszy pilot dywizjonu został udekorowany Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari V klasy. Do zakończenia walk w maju 1945 wykonano 1758 lotów bojowych w czasie 2142 godzin (w 1945 roku). 28 maja 1945 roku lotnicy wzięli udział w defiladzie nad lotniskiem Campoformilo. W lipcu 1946 roku dywizjon przebazowano do Anglii i 18 sierpnia 1946 roku jednostkę rozformowano. Podczas lotów bojowych wykonano wiele zdjęć lotniczych lub rozpoznawano teren wzrokowo sporadycznie atakowano cele naziemne w efekcie zatopiono jedną barkę transportową na rzece Pad. Łącznie wykonano 4864 loty bojowe w czasie 6240 godzin, nie odniesiono żadnego zwycięstwa powietrznego. Podczas istnienia dywizjonu poległo 7 lotników (wyłącznie w wypadkach) jeden dostał się do niewoli (kpt. pilot Lew Kurłowicz) oraz pięciu odniosło rany. Ważniejsze daty 20.03.1943 utworzono dywizjon 19.08.1946 rozwiązano dywizjon LW takie odznaczenie kodowe malowano na wszystkich samolotach dywizjonu. ODZNAKA na uskrzydlonym herbie Gdańska (korona i dwa krzyże na czerwonym tle) stoi liczba 318. Części metalowe odznaki srebrne, odznaka nie uzyskała oficjalnej akceptacji i nie była zatwierdzona. Wkrótce powstał herb dywizjonu malowany na wszystkich samolotach, były to trzy karty trójka kier, as pik i ósemka karo. KOLEJNI DOWÓDCY ppłk pil. Adam Wojtyga 20 III 1945 - 4 VIII 1943 mjr pil. Leszek Wielochowski 5 VIII 1943 - 4 I 1945 kpt. pil. Zbigniew Moszyński 5 I 1945 - 19 V 1946 kpt. pil. Włodzimierz Bereżecki 20 V 1945 - 19 VIII 1946 LOTNISKA BAZOWANIA Detling Anglia 20.03.1943 - 22.07.1943 Snailwell Anglia 22.07.1943 - 15.08.1943 Muguebilia Palestyna 9.09.1943 - 13.10.1943 Gaza Palestyna 13.10.1943 - 21.10.1943 Wilhelma Palestyna 22.10.1943 - 20.11.1943 Quassassin Egipt 20.11.1943 - 9.04.1944 Helwan Egipt 9.04.1944 - 23.04.1944 Madma Włochy 27.04.1944 - 1.05.1944 Trigno Włochy 1.05.1944 - 14.06.1944 San Vito Włochy 14.06.1944 - 26.06.1944 Tortoretto Włochy 26.06.1944 - 2.07.1944 Fermo Włochy * 2.07.1944 - 28.07.1944 Falconara Włochy * 29.07.1944 - 23.08.1944 Chiaravalle Włochy 23.08.1944 - 30.08.1944 Piagiolino Włochy 31.08.1944 - 17.09.1944 Cassandra Włochy * 17.09.1944 - 27.09.1944 Rimini Włochy 27.09.1944 - 7.11.1944 Bellaria Włochy 7.11.1944 - 2.12.1944 Forli Włochy 2.12.1944 - 2.05.1945 La Russia Włochy 2.05.1944 - 6.05.1945 Treviso Włochy 6.05.1945 - 14.05.1945 Risano Włochy 14.05.1945 - 8.03.1946 Teviso Włochy 8.03.1946 - 07.1946 Coltishall Anglia 07.1946 - 19.08.1946 * przez pewien czas eskadra A bazowała na innych lotniskach Castiglione Włochy 22.07.1944 - 1.08.1944 Malignano Włochy 1.08.1944 - 25.08.1944 Jesi Włochy 24.09.1944 - 27.09.1944 UŻYWANE SAMOLOTY Hawker Hurricane Mk-I 03.1943 - 08.1943 Hawker Hurricane Mk-II 09.1943 - 03.1944 Supermarine Spitfire Mk-V 10.03.1944 - 10.1944 Supermarine Spitfire Mk-IX 10.1944 - do końca wojny Jacek Waszczuk 317 Dywizjon Myśliwski "Wileński"
Dywizjon powstał 8 stycznia 1941 roku, Korzystając z tego iż na Wyspy Napłyneła spora ilośc wyszkolonych pilotów można było myśleć o dalszej rozbudowie Poskich Sił Powietrznych przy RAF. Dywizjon był kontynuatorem tradycji przedwojennego 5 Pułku Lotniczego. 2 czerwca 1941 roku późniejszy dowódca dywizjonu por. Paweł Niemiec wraz z sierż. Baranowskim uzyskali pierwsze zwycięstwo na konto dywizjonu strącając bombowiec JUNKERS Ju-88. Wkrótce bo 5 lipca 1941 roku dywizjon usamodzielnił się i odeszli z jednostki brytyjscy oficerowie dublujący polskie stanowiska dowódcze. Rozpoczeła się szara służba bojowa, wśród wykonywanych zadań lotnicy uczestniczyli także w znanych po wojnie operacjach, miedzy innymi 19 sierpnia 1942 roku 317 dywizjon uczestniczył w osłonie operacji JUBILEE, podczas walk dla osłony operacji uzyskano 7 zestrzeleń bez strat własnych. We wrześniu 1943 roku dywizjon wszedł w skład 131 Polskiego skrzydła Myśliwskiego a wraz z nim wszedł w skład lotnictwa taktycznego (2TAF) Od tej pory głównym zadaniem pilotów miało być wsparcie wojsk naziemnych. Aby dobrze wykonywać nowo powierzone zadania dywizjon wycofano na tyły i wszyscy przeszli szkolenie w atakowaniu celów naziemnych z broni palnej a nastepnie w bombardowaniu. W kwietniu 1944 w związku z planowanym szybkim otworzeniem drugiego frontu w europie dywizjon przebazowano na lotnisko polowe, w oczekiwaniu na przebazowanie na kontynent wykonano trzy zmiany lotnisk polowych. Długo oczekiwany dzień inwazji na kontynent czyli operacja OVEROLD był dniem pełnego wysiłu dla pilotów, 6 czerwca 1944 roku podczas ochrony z powietrza operacji OVEROLD wykonano 4 loty bojowe w składzie całego dywizjonu. 3 sierpnia 1944 roku nastąpiło przebazowanie na kontynent na lotnisko polowe Plumetot (W kodzie alianckim otrzymało kryptonim B-10). W tym czasie dywizjon był w pełni jednostką wielozadaniaową, co udowodniono 17 sierpnia 1944 roku kiedy piloci Dywizjonu zauwarzyli pynący na powierzchni Kanału La Manche miniaturowy okręt podwodny "Neger" i zatopili go. Loty na atakowanie celów naziemnych były mało spektakularne i nie przynasiły chwały w postaci zwycięstw powietrznych, nikłą nadzieją na zmianę tego stanu żeczy miał być lot bojowy 1 stycznia 1945. Sztab wpadł na pomysł iż po nocy sylwestrowej Luftwaffe rozpocznie działania nieco później niż zwykle i może uda się zniszczyć więcej sprzętu na ziemi, wyznaczono lot bojowy na atakowanie cełów na terenie niemiec. Na podobny pomysł wpadli planiści Luftwaffe którzy opracowali operacje BODENPLATTE czyli atak na lotniska alianckie i zniszczenie na ziemi i nad lotniskami jak największej liczby samolotów alianckich. 1 stycznia 1945 gdy piloci wracali już z lotu bojowego zostali wezwani nad własne lotkisko które było w łaśnie atakowane przez maszyny Luftwaffe, dzięki temu iż odległość nie była duża udało się błyskawicznie powrócić, piloci widząc uwijające się nad lotniskiem samoloty z czarnymi krzyżami włączyli się w krąk i rozpoczęły się pojedyńcze walki, udało się zaskoczyć Niemców w efekcie zestrzelono 6 samolotów, jeden uznano jako zwycięstwo prawdopodobne oraz 4 uszkodzono, niestety podczas walki poległ por. Tadeusz Powierza. 4 marca 1945 roku piloci zaatakowali niemiecki statek zaopatrzeniowy, później okazało się że wypełniony materiałami wybuchowymi (wyporność około 500 ton), potężna eksplozja objęła również samolot atakującego pilota porucznika C. Szczerbińskiego, samolot spadł do morza uszkodzony eksplozją a pilot poległ. Z innych spektakularnych akcji wykonano między innymi 25 marca 1945 atak bombami na siedzibę SS w Holandii.Na skutek ataku zginął miedzy innymi jeden generał. W czerwcu 1945 roku dywizjon wszedł w skład wojsk okupacyjnych (BAFO - British Air Force of Ocupation). W grudniu 1946 roku 317 dywizjon powrócił do Anglii i po dwóch tygodniach został rozwiązany
Łącznie podczas II wojny piloci 317 Dywizjonu wykonali 10 251 lotów bojowych
w czasie 14 352 godzin, zrzucono około 500 ton bomb. Zestrzelono 48 1/3 samolotów, 10 zaliczono jako zwycięstwa prawdopodobne oraz 26 uszkodzono. Na ziemi zniszczono 3 samoloty oraz 3 uszkodzono, ponadto zatopiono jeden statek (500 BRT), 30 barek rzecznych. Na ziemi zniszczono 17 budynków, 124 wagony i lokomotywy, 17 czołgów lub dział samobieżnych oraz 663 samochodów. Do końca wojny poległo 25 lotników, 2 zaginęło a 5 dostało się do niewoli. Ważniejsze daty 8.01.1941 utworzono dywizjon 24.04.1941 dywizjon osiągnął gotowość bojową 20.02 obchodzono święto dywizjonu 3.01.1947 rozwiązano dywizjon JH oznaczenie kodowe malowane na samolotach do końca wojny Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru jasnoniebieskiego ODZNAKA szafirowy kondor z żółtym grzbietem, brązowymi łapami, czerwonym dziobem i zielonymi powiekami wpisany w wileński krzyż na białym polu (godło 151 przedwojennej Eskadry Myśliwskiej). Wszystkie części metalowe koloru srebrnego. Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10.10.1943 poz. 43 Anglia, nadawana 20 lutego podczas święta dywizjonu. KOLEJNI DOWÓDCY Anglicy S/Ldr Mike C. J. Mount S/Ldr Cole A. N. Wood 3.03.1941 - 5.07.1941 Polacy mjr. pil. Stanisław Brzezina do 7.08.1941 kpt. pil. Henryk Szczęsny 7.08.1941 - 12.11.1941 kpt. pil. Józef Brzeziński 12.11.1941 - 16.03.1942 kpt. pil. Piotr Ozyra 16.03.1942 - 30.04.1942 kpt. pil. Stanisław SKALSKI 30.04.1942 - 2.11.1942 kpt. pil. Zbigniew Czajkowski 2.11.1942 - 29.04.1943 kpt. pil. Franciszek Kornicki 29.04.1943 - 1.01.1044 kpt. pil. Włodzimierz Miksa 1.01.1944 - 25.08.1944 kpt. pil. Władysław Gnyś 25.08.1944 - 28.08.1944 kpt. pil. Marian Chełmecki 28.08.1944 - 17.05.1945 kpt. pil. Paweł Niemiec 17.05.1945 - 6.09.1945 kpt. pil. Marian Trzebiński 6.09.1945 - 3.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Acklington Anglia 20.02.1941 - 25.04.1941 Ouston Anglia 25.04.1941 - 27.06.1941 Colerne Anglia 27.06.1941 - 5.07.1941 Fairwood Common Anglia 5.07.1941 - 6.08.1941 Exeter Anglia 6.08.1941 - 1.04.1942 Northolt Anglia 1.04.1942 - 06.1942 Croydon Anglia 06.1942 - 07.1942 Northolt Anglia 07.1942 - 09.1942 Woodvale Anglia 09.1942 - 3.01.1943 Northolt Anglia 3.01.1943 - 1.02.1943 Kirton in Lindsey Anglia 1.02.1943 - 5.04.1943 Martlesham (on) Hearth Anglia 5.04.1943 - 2.05.1943 Heston Anglia 2.05.1943 - 7.06.1943 Parranporth Anglia 7.06.1943 - 3.08.1943 Fairlop Anglia 3.08.1943 - 15.09.1943 Northolt Anglia 15.09.1943 - 1.04.1944 Deanland Anglia 1.04.1944 - 26.04.1944 Chailey Anglia 26.04.1944 - 28.06.1944 Appledram Anglia 28.06.1944 - 16.07.1944 Ford Anglia 16.07.1944 - 3.08.1944 Plumetot B-10 Francja 3.08.1944 - 5.09.1944 Londiniere Francja 5.09.1944 - 10.09.1944 Venderville B-51 Francja 10.09.1944 - 3.10.1944 Deurne B-70 Belgia 3.10.1944 - 11.10.1944 St. Denijs Western Belgia 11.10.1944 - 13.01.1945 Grimbergern B-60 Belgia 13.01.1945 - 9.03.1945 Gilze Rijen B-77 Holandia 9.03.1945 - 13.04.1945 Fairwood Anglia 9.03.1945 - 13.04.1945 Nordhorn B-101 Niemcy 13.04.1945 - 30.04.1945 Uarrelbusch B-110 Niemcy 30.04.1945 - 10.09.1945 Ahlborn Niemcy 10.09.1945 - 15.12.1946 Portreath Anglia 18.12.1946 - 3.01.1947 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 02.1941 - 07.1941 HAWKER HURRICANE Mk-II 06.1941 - 12.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 10.1941 - 09.1943 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-IX 09.1943 - 04.1945 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-XVI 02.1945 - 12.1946 Jacek Waszczuk 316 Dywizjon Myśliwski "Warszawski"
Dywizjon kontynuował tradycje przedwojennej 113 i 114 Eskadry Myśliwskiej
(IV Dywizjonu Myśliwskiego). 25 marca 1942 roku osiągnięto gotowość bojową, tego dnia piloci wykonali pierwsze loty bojowe, 1 kwietnia 1941 roku późniejszy dowódca dywizjonu por. Aleksander Gabszewicz odniósł pierwsze zwycięstwo na konto dywizjonu, zestrzelił jeden samolot bombowy HEINKEL He-111. 11 listopada 1941 roku w rocznicę odzyskania niepodległości w 1918 roku w dywizjonie nadano odznaczenia w tym Virtuti Militari oraz Krzyże Walecznych. 16 lipca 1942 roku dywizjon został niespodziewanie odwiedzony przez naczelnego wodza generała Sikorskiego. 12 sierpnia 1943 roku lot na osłonę "Latających Fortec", piloci 316 dywizjonu po raz pierwszy wykonali lot bojowy nad Niemcami. W listopadzie 1943 roku przeniesiono 316 Dywizjon z Fighter Command do Air Defence of Great Britain (Obrona Wielkiej Brytanii) w związku z czym piloci uczestniczyli w zwalczaniu latających pocisków V-1, uzyskując najlepsze rezultaty z pośród dywizjonów polskich. Do zwalczanie V-1 specjalnie przygotowywano samoloty, polerowano blachy pokrycia, usuwano zbędne wyposażenie oraz przystosowywano silniki do pracy na wysokooktanowym paliwie zwiększającym moc przy znacznie mniejszej żywotności. 25 kwietnia 1945 roku 316 Dywizjon uczestniczył w osłonie 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera w Berchtesgaden, był to najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców trwający 5 godzin 57 minut.
Łącznie piloci dywizjonu wykonali 8198 lotów bojowych w czasie 15 831 godzin, zestrzelono 45,5 samolotów, 19 zaliczono jako prawdopodobne oraz 21 uszkodzono dodatkowo na ziemi zniszczono 4 samoloty oraz 5 uszkodzono. Zestrzelono 74 pociski latające V-1 plasując się na pierwszym miejscu wśród dywizjonów polskich oraz na drugim miejscu w RAF. Indywidualnie najlepszym pilotem w zwalczaniu V-1 był Tadeusz Szymański 9 zestrzeleń V-1 (piąte miejsce na liście RAF). Poległo 44 lotników oraz 9 dostało się do niewoli. Najwięcej zwycięstw w dywizjonie osiągnęli kpt Aleksander GABSZEWICZ 6,5 - 3 - 3 por. Janusz Walawski 4 - 0 - 3 por. Antoni Cholajda 3 - 2 - 0 ppor. Mieczysław Wyszkowski 3 - 1 - 1 ppłk Tadeusz Góra 3 - 1 - 0 15.02.1941 powstanie dywizjonu 25.03.1941 dywizjon osiągnął gotowość bojową 25.03 dywizjon obchodził święto dywizjonu na pamiątkę pierwszych lotów bojowych. 12.12.1946 rozwiązano dywizjon SZ oznaczenie kodowe malowane na samolotach przez całą wojnę Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru bordowego. ODZNAKA czerwony puchacz w locie z pomarańczowymi skrzydłami wpisany w trójkąt warszawski o białym tle (przedwojenne godło 113 Eskadry Myśliwskiej). Na prawym boku trójkąta umieszczono inicjały 316 SQ (SQ od squadron - dywizjon). Wszystkie części metalowe odznaki koloru srebrnego, zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10.10.1943 poz 43 Anglia, nadawana podczas święta dywizjonu 25 marca KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk S/Ldr C. J. Donavan Polacy kpt. pil. Juliusz Frey 15.02.1941 - 10.08.1941 kpt. pil. Wacław Wilczewski 11.08.1941 - 14.11.1941 kpt. pil. ALEKSANDER GABSZEWICZ 15.11.1941 - 4.06.1942 kpt. pil. Juliusz Żurakowski 5.06.1942 - 28.12.1942 kpt. pil. Marian Trzebinski 29.12.1942 - 15.09.1943 kpt. pil. Paweł Niemiec 16.09.1943 - 26.06.1944 kpt. pil. Bogdan Arct 27.06.1944 - 6.09.1944 kpt. pil. Zygmunt Drybański 7.09.1944 - 5.07.1945 kpt. pil. Michał Cwynar 6.08.1945 - 10.09.1945 kpt. pil. Paweł Niemiec 11.09.1945 - 12.12.1946 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Pembrey Anglia 22.02.1940 - 18.06.1941 Colerne Anglia 18.06.1941 - 2.08.1941 Church Stanton Anglia 2.08.1941 - 13.12.1941 Northolt Anglia 13.12.1941 - 23.04.1942 Heston Anglia 23.04.1942 - 31.08.1942 Hulton Cranswick Anglia 31.08.1942 - 13.03.1943 Northolt Anglia 13.03.1943 - 22.09.1943 Acklington Anglia 22.09.1943 - 12.02.1944 Woodvale Anglia 12.02.1944 - 24.04.1944 Coltishall Anglia 24.04.1944 - 1.07.1944 West Malling Anglia 1.07.1944 - 11.07.1944 Friston Anglia 11.07.1944 - 27.08.1944 Coltishall Anglia 27.08.1944 - 24.10.1944 Andrews Field Anglia 24.10.1944 - 16.05.1945 Coltishall Anglia 16.05.1945 - 15.08.1945 Andrews Field Anglia 15.08.1945 - 5.11.1945 Wick Anglia 5.11.1945 - 10.03.1946 Hethel Anglia 10.03.1946 - 12.12.1945 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 03.1940 - 08.1941 HAWKER HURRICANE Mk-II 06.1941 - 11.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-II 10.1941 - 11.1942 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 11.1941 - 04.1943 09.1943 - 03.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-III 03.1944 - 12.1946 Jacek Waszczuk 315 Dywizjon Myśliwski "Dębliński"
Dywizjon powstał przejmując tradycję po Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie. Po dwóch miesiącach szkolenia dywizjon osiągnął gotowość bojową, początkowe loty bojowe nie przynosiły sukcesów w postaci zwycięstw powietrznych. 1 lipca 1941 roku z dywizjonu odeszli brytyjscy oficerowie, w lipcu dywizjon wszedł w skład 3 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, rozpoczęto loty nad kontynent. 9 sierpnia podczas loty bojowego nad Francją odniesiono pierwsze zwycięstwa powietrzne, niestety okupione śmiercią dwóch pilotów. 14 sierpnia 1941 roku nad Francją zestrzelono 10 samolotów bez strat własnych. W październiku 1943 roku dywizjon przeniesiono z Fighter Command do lotnictwa taktycznego 2TAF (Second Tactical Air Force). 10 lipca 1944 roku dywizjon oddelegowano do obrony Londynu przed V-1 przy czym wykonywano równocześnie loty myśliwskie nad kontynentem. 18 sierpnia 1944 roku dywizjon wystartował w składzie 12 maszyn pod dowództwem HORBACZEWSKIEGO w rejonie Beauvais (Francja) napotkano grupę około 20 myśliwców FOCKE WULF Fw-190 podczas nabierania wysokości, po chwili zauważono jeszcze dwie podobne grupy. Horbaczewski poprowadził dywizjon do ataku w efekcie zestrzelono 16 samolotów, jeden zaliczono jako zwycięstwo prawdopodobne oraz trzy uszkodzono. Podczas lotu zginął Horbaczewski po uprzednim zestrzeleniu trzech myśliwców niemieckich. We wrześniu dywizjon został przydzielony do składu 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego (2TAF) a w październiku 1944 roku ponownie nastąpiła zmiana, jednostkę przeniesiono na powrót do Fighter Command. 1944 rok zakończono zestrzeleniem 45 samolotów, 2 zaliczono jako prawdopodobne oraz 6 uszkodzono. Wiosną 1945 roku nasiliły się ataki pocisków V-1 w związku z czym w marcu 1945 roku 315 Dywizjon ponownie przeniesiono do zwalczania V-1, 25 marca 1945 roku por. H. Bibrowicz zestrzelił ostatni latający pocisk V-1 na konto dywizjonu. 14 kwietnia 1945 roku wykonano lot na osłonę 500 bombowców lecących nad Świnoujście, był to najdłuższy lot osłonowy polskich myśliwców podczas II wojny (ostatnie samoloty lądowały w 5 godzin 45 minut od startu). 25 kwietnia 1945 roku wykonano lot na osłonę 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera Berchtesgaden ponownie najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców (tym razem ostatnie samoloty lądowały 5 godzin 57 minut od startu i to był najdłuższy lot bojowy polskich myśliwców podczas II wojny)
Łącznie piloci 315 Dywizjonu wykonali 6927 lotów bojowych w czasie 13 532 godzin, zestrzelili 86 samolotów 18 zestrzelono prawdopodobnie oraz 29 uszkodzono, dodatkowo zestrzelono 53 pociski latające <V-1> (czwarte miejsce wśród wszystkich dywizjonów <RAF>). W zwalczaniu V-1 najlepsze rezultaty osiągnęli Jankowski 7 zestrzelonych V-1 Siwek 5 zestrzelonych V-1 W walce poległo 29 pilotów, jeden zaginął oraz 4 dostało się do niewoli. W
wypadkach lotniczych poległo 5 pilotów
8.01.1941 powstanie dywizjonu 13.03.1941 osiągnięto gotowość bojową 14.08.1941 Święto dywizjonu obchodzono na pamiątkę pierwszych zwycięstw nad Francją 6.12.1946 rozwiązano dywizjon PK oznaczenie kodowe malowane na samolotach przez całą wojnę. Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru ciemnoniebieskiego ODZNAKA Czarny kogut z czerwoną grzywą wpisany w trójkąt warszawski o białym tle (godło przedwojennej 112 eskadry myśliwskiej). W prawym górnym rogu liczba 315, wszystkie części metalowe koloru złotego. Odznaka zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10. 10.1943 poz 43 Anglia, nadawana 14 sierpnia podczas święta dywizjonu KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk S/Ldr H. D. Cooke do 1.07.1941 Polacy mjr pil. Stanisław Pietraszkiewicz 21.01.1941 - 21.09.1941 kpt. pil. Władysław Szczęśniewiecki 22.09.1941 - 8.11.1941 mjr pil. Stefan Janus 9.11.1941 - 6.05.1942 mjr pil. Mieczysław Wiórkiewicz 7.05.1942 - 25.09.1942 kpt. pil. Tadeusz Sawicz 26.09.1942 - 16.04.1943 kpt. pil. Jerzy Popławski 17.04.1943 - 15.02.1944 kpt. pil. Eugeniusz HORBACZEWSKI 16.02.1944 - 18.08.1944 kpt. pil. Tadeusz Andersz 19.08.1944 - 6.04.1945 kpt. pil. Władysław Potocki 7.04.1945 - 02.1946 kpt. pil. Jan Siekierski 02.1946 - 6.12.1946 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Acklington Anglia 8.01.1941 - 13.03.1941 Speke Anglia 13.03.1941 - 14.07.1941 Northolt Anglia 14.07.1941 - 1.04.1942 Woodvale Anglia 1.04.1942 - 5.09.1942 Northolt Anglia 5.09.1942 - 2.06.1943 Hutton Cranswick Anglia 2.06.1943 - 6.07.1943 Ballghalbert Anglia 6.07.1943 - 13.09.1943 Heston Anglia 13.09.1943 - 1.04.1944 Coolham Anglia 1.04.1944 - 22.06.1944 Homsley South Anglia 22.06.1944 - 26.06.1944 Ford Anglia 26.06.1944 - 10.07.1944 Brenzett Anglia 10.07.1944 - 10.10.1944 Andrews Field Anglia 10.10.1944 - 30.10.1944 Peterhead Anglia 30.10.1944 - 16.01.1945 Andrews Field Anglia 16.01.1945 - 10.08.1945 Coltishall Anglia 10.08.1945 - 6.12.1946 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 02.1941 - 07.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-II 07.1941 - 09.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 08.1941 - 11.1942 05.1943 - 04.1944 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-IX 10.1942 - 05.1943 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG 03.1944 - 12.1946 Jacek Waszczuk 309 Dywizjon "Ziemi Czerwińskiej"
Dywizjon sformowano 8.10.1940 jako 309 Dywizjon do Współpracy z Wojskami
Lądowymi (przydział RAF Army Co-Operation Command). W pierwszym składzie dywizjonu znaleźli się głównie lotnicy przedwojennych polskich dywizjonów obserwacyjnych. Dzięki doskonałemu wyszkoleniu dywizjon po miesiącu osiągnął gotowość bojową. Początkowo prowadzono loty patrolowe u ujścia rzeki Clyde z zadaniem zwalczania niemieckich samolotów rozpoznawczych, niewielka prędkość Lysanderów praktycznie uniemożliwiała postawione zadanie. Równocześnie szkolono się we współpracy z oddziałami naziemnymi także z I Korpusem Polskim bazującym w Szkocji. Wiosną 1942 roku piloci rozpoczęli przeszkalanie na samoloty North American P-51 Mustang w tym czasie planowano przemianowanie na dywizjon myśliwsko rozpoznawczy. Pozostałych w dywizjonie podoficerów pilotów i obserwatorów przeniesiono do nowo powstałej eskadry C która w przyszłości miała zostać rozwiązana. Eskadrę B w czerwcu 1942 roku skierowano na szkolenie w atakowaniu celów naziemnych po czym w listopadzie eskadra B weszła w skład 35 Skrzydła i 5 grudnia rozpoczęła loty rozpoznawcze nad Francją. W marcu 1943 roku dywizjon zreorganizowano powstał 309 Dywizjon Myśliwsko Rozpoznawczy, eskadrę C rozwiązano. Na początku 1944 roku dywizjon ponownie zreorganizowano od tej chwili stał się dywizjonem myśliwsko bombowym. Dywizjon przezbrojono w stare myśliwce Hurricane w wersji szturmowej. Pierwotnie piloci dywizjonu mieli atakować cele naziemne na wybrzeżu Holenderskim lecz stan myśliwców Hurricane nie wróżył powodzenia. Wkrótce jednostkę przesunięto do Szkocji do osłony przed atakami LUFTWAFFE z baz w Norwegii. W końcu 1944 roku dywizjon wyposażono w nowszą wersję myśliwców Mustang Mk-III, po przeszkoleniu 309 Dywizjon wszedł w skład 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego stając się klasycznym dywizjonem myśliwskim dziennym. Rozpoczęto loty na atakowanie celów naziemnych oraz loty w osłonie wypraw bombowych. 9 kwietnia 1945 roku podczas lotu na osłonę bombowców atakujących Hamburg piloci nawiązali walkę z niemieckimi myśliwcami odrzutowymi MESSERSCHITT Me-262 w efekcie zestrzelono 3 samoloty i jeden uszkodzono. 25 kwietnia 1945 roku wykonano ostatnie loty bojowe podczas II wojny, była to osłona 255 bombowców atakujących siedzibę Hitlera w Berchtesgaden
Łącznie piloci 309 Dywizjonu wykonali 1230 lotów bojowych w czasie 3228 godzin, uzyskano 4 zwycięstwa oraz 3 samoloty uszkodzono. Do zakończenia wojny poległo 5 lotników, wszyscy podczas lotów szkolnych. 8.10.1940 sformowano dywizjon 11.11.1940 dywizjon osiągnął gotowość bojową 5.12 obchodzono święto dywizjonu na pamiątkę pierwszych lotów bojowych. 7.01.1947 rozwiązano dywizjon AR oznaczenie kodowe malowane na samolotach do 1944 roku WC oznaczenie kodowe malowane na samolotach od lata 1944 roku do 7.01.1947 Lotnicy dywizjonu mieli prawo do munduru nosić jedwabne szaliki koloru granatowego w białe grochy ODZNAKA srebrne ptasie pióro niosące dwie złote strzały i złotą liczbę 309 wpisane w srebrne lwowskie koło bez tła. Zatwierdzona Dz. Rozk. N. W. 3 z 25.09.1944 poz. 37 Anglia, nadawana 5 grudnia podczas święta dywizjonu. KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjczyk W/Cdr N. Mason Polacy ppłk pil. Zygmunt Pistl 8.10.1940 - 11.02.1943 mjr pil. Jacek Piotrowski 12.02.1943 - 14.10.1943 kpt. pil. Maciej Piotrowski 15.10.1943 - 2.04.1944 kpt. pil. Jerzy Gołko 3.04.1944 - 8.09.1944 kpt. pil. Antoni Głowacki 9.09.1944 - 6.08.1945 kpt. pil. Henryk Pietrzak 7.08.1945 - 7.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Renfrew Anglia 8.10.1940 - 15.10.1941 Dumino Anglia 15.05.1941 - 15.06.1942 Dalcross Anglia 15.06.1942 - 26.10.1942 Crail Anglia (Eskadra B) 15.06.1942 - 26.10.1942 Findo Gask Anglia 26.10.1942 - 15.11.1942 Gatwick Anglia 15.11.1942 - 10.01.1943 Peterhead Anglia 10.01.1943 - 8.03.1943 Kirknetown Anglia 8.03.1943 - 4.06.1943 Snailwell Anglia 4.06.1943 - 4.11.1943 Wellingore Anglia 5.11.1943 - 24.11.1943 Snailwell Anglia 24.11.1943 - 23.04.1944 Drem i Acklington Anglia 23.04.1944 - 14.11.1944 Peterheed Anglia 14.11.1944 - 12.12.1944 Andrews Field Anglia 12.12.1944 - 15.08.1945 Coltishall Anglia 15.08.1945 - 6.01.1947 UŻYWANE SAMOLOTY Westland Lysander do 03.1943 HAWKER HURRICANE Mk-II 04.1944 - 11.1944 HAWKER HURRICANE Mk-IV 02.1944 - 04.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-I 08.1942 - 02.1944 09.1944 - 11.1944 NORTH AMERICAN P-51 MUSTANG Mk-III 11.1944 - 01.1947 A sporo zdjęć z 309 Dywizjonu można zobaczyć na stronie; http://www.polishairforce.pl/dyw309zdj Jacek Waszczuk 308 Dywizjon Myśliwski "Krakowski"
Dywizjon kontynuuje tradycje po 2 Dywizjonie Myśliwskim ze składu 2 Pułku Lotniczego z Krakowa oraz po 1/145 Polskim Dywizjonie Myśliwskim z Francji. Początkowo dywizjon szkolony był jako klasyczna jednostka myśliwska z możliwością użycia w roli nocnego dywizjonu myśliwskiego. Początkowo stosunki w dywizjonie nie układały się szczęśliwie. Brytyjski dowódca Davis z trudnym charakterem nie potrafił sobie zjednać Polaków początkowe nieporozumienia w końcu przerodziły się w otwartą wrogość. S/Ldr Davis podczas lotu w trudnych warunkach atmosferycznych wprowadził klucz samolotów w liny balonów zaporowych w efekcie Davis zderzył się z liną i poległ na miejscu na jego miejsce przyszedł S/Ldr Morris z którym stosunki układały się znacznie lepiej. 24 listopada 1940 podczas lotu sprawdzającego wyszkolenie dywizjonu, na dużej wysokości napotkano samolot zwiadowczy JUNKERS Ju-88, po krótkiej walce sierż. Mieczysław Parafiński zestrzelił intruza. Po tygodniu dywizjon osiągnął gotowość bojową i rozpoczął pełnienie dyżurów alarmowych w obronie Wysp Brytyjskich. Początkowo dywizjon dosyć pechowo prześladowany był wypadkami lotniczymi, zginęło kilku pilotów. 24 czerwca 1941 roku czterech pilotów wzięło udział w locie bojowym CIRCUS 21, Nad Belgią napotkano myśliwce Messerschmitt Bf-109 mimo iż nie uzyskano zwycięstw ten dzień został uznany za święto dywizjonu (tego dnia wykonano pierwszy lot ofensywny nad kontynent). 2 lipca 1941 roku odniesiono upragniony sukces podczas operacji CIRCUS 29, tego dnia napotkano grupę myśliwców Bf-109 w efekcie zestrzelono 5 samolotów, dwa zaliczono jako zwycięstwa prawdopodobne oraz jeden uszkodzono. 21 września 1941 roku kolejny sukces podczas operacji CIRCUS 101 zestrzelono 5 myśliwców, jeden zaliczono jako prawdopodobny oraz jeden uszkodzono. Łącznie w 1941 roku piloci 308 Dywizjonu uzyskali 52 zestrzelenia, 10 zaliczono jako prawdopodobne oraz 13 uszkodzono. Był to najlepszy wynik wśród polskich dywizjonów myśliwskich w PSP w 1941 roku. W sierpniu 1942 roku dywizjon wykonał cztery loty w składzie 12 maszyn na osłonę operacji JUBILEE. W październiku 1943 roku dywizjon wszedł w skład 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego a wraz z nim przeniesiony z Fighter Command do 2TAF. Od tej chwili głównym zadaniem dywizjonu stało się atakowanie celów naziemnych. 1 stycznia 1945 roku lotnicy 308 Dywizjonu wystartowali by zaatakować niemieckie lotniska, podczas powrotu zostali wezwani przez radio gdyż w tym momencie własne lotnisko było atakowane przez niemieckie samoloty myśliwskie (operacja BODENPLATTE). Piloci zaatakowali agresorów, w efekcie tego dnia osiągnięto największy sukces 308 Dywizjonu. Uzyskano 12 pewnych zestrzeleń oraz jeden samolot uszkodzono, w walce poległ por. pil. Wacław Chojnacki. W czerwcu 1945 roku dywizjon wszedł w skład British Air Force of Ocupation. 16 grudnia 1946 roku nastąpił powrót całego 131 Skrzydła Myśliwskiego do Anglii i 3 stycznia 1947 roku rozwiązano dywizjon.
Podczas wojny powstał marsz dywizjonu Na Podzamczu wylęgłe pisklęta Niosą w niebo bojowy ten zew Niech przyjaciel i wróg zapamięta Złoty grot i litery ZF Łącznie piloci 308 Dywizjonu wykonali 8812 lotów bojowych w czasie 13 200
godzin. Zestrzelono 69,5 samolotów 13 zaliczono jako zestrzelenia prawdopodobne oraz 21 uszkodzono. Na cele naziemne zrzucono około 500 ton bomb, zniszczono ponad 500 pojazdów, 31 czołgów i dział pancernych, 126 wagonów lub lokomotyw, 45 barek lub holowników, 28 budynków. W tym czasie poległo 46 pilotów oraz 13 dostało się do niewoli 9.09.1940 utworzono dywizjon 1.12.1940 dywizjon osiąga gotowość bojową 24.06 obchodzono święto dywizjonu na pamiątkę pierwszych walk z Messerschmittami nad Belgią. 3.01.1947 rozwiązano dywizjon. ZF oznaczenie kodowe malowane na samolotach dywizjonu do końca wojny. Lotnicy dywizjonu do munduru mieli prawo nosić jedwabne szaliki koloru białego ODZNAKA złoty skrzydlaty grot (godło 121 eskadry myśliwskiej) z trójkolorowym opierzeniem w barwach RAF wpisany w kwadrat krakowski postawiony na rogu na czarnym tle (błękitne tło zamieniono na czerń na znak żałoby po opuszczeniu kraju we wrześniu 1939 roku. Wszystkie części metalowe złote. Odznakę zatwierdzono Dz. Rozk. N. W. Nr 4 z 10.10.1943 poz. 43, Anglia nadawana 24 czerwca KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjscy S/Ldr Davis 9.09.1940 - 16.10.1940 S/ldr Morris 17.10.1940 - 7.02.1941 Polacy kpt. pil. Stefan Łaszkiewicz 9.09.1940 - 9.11.1940 kpt. pil. Walerian Jesionowski 10.11.1940 - 7.12.1940 mjr pil. Jerzy Orzechowski 8.12.1940 - 22.06.1941 mjr pil. Marian Pisarek 23.06.1941 - 10.12.1941 kpt. pil. Marian Wesołowski 11.12.1941 - 9.01.1942 kpt. pil. Tadeusz Nowierski 10.01.1942 - 5.05.1942 kpt. pil. Feliks Szyszka 6.05.1942 - 17.05.1942 kpt. pil. Walerian Żak 25.05.1942 - 11.02.1943 kpt. pil. Franciszek Kornicki 12.02.1943 - 3.03.1943 kpt. pil. Paweł Niemiec 4.03.1943 - 18.05.1943 kpt. pil. Paweł Żulikowski 19.05.1943 - 20.03.1944 kpt. pil. Witold Retinger 21.03.1944 - 16.11.1944 kpt. pil. Paweł Pniak 17.11.1944 - 30.06.1945 kpt. pil. Ignacy Olszewski 1.07.1945 - 3.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA Squires Gate Anglia 9.09.1940 - 11.09.1940 Speke Anglia 12.09.1940 - 24.09.1940 Bagington Anglia 25.09.1940 - 1.06.1941 Chilbolton Anglia 1.06.1941 - 24.06.1941 Northolt Anglia 24.06.1941 - 12.12.1941 Woodvale Anglia 12.12.1941 - 1.04.1942 Exeter Anglia 1.04.1942 - 7.05.1942 Hutton Cransvick Anglia 7.05.1942 - 30.07.1942 Heston Anglia 30.07.1942 - 29.10.1942 Northolt Anglia 29.10.1942 - 29.04.1943 Church Fenton Anglia 29.04.1943 - 5.07.1943 Hutton Cransvick Anglia 5.07.1943 - 7.09.1943 Friston Anglia 7.09.1943 - 21.10.1943 Heston Anglia 21.09.1943 - 11.11.1943 Northolt Anglia 11.11.1943 - 2.12.1943 Hutton Cransvick Anglia 2.12.1943 - 18.12.1943 Northolt Anglia 18.12.1943 - 8.03.1944 Llabedr Anglia 8.03.1944 - 15.03.1944 Northolt Anglia 15.03.1944 - 1.04.1944 Deanland Anglia 1.04.1944 - 26.04.1944 Chailey Anglia 26.04.1944 - 28.06.1944 Applecham Anglia 28.06.1944 - 16.07.1944 Ford Anglia 16.07.1944 - 3.08.1944 Plumetot (B-10) Francja 3.08.1944 - 5.09.1944 Londiniere Francja 5.09.1944 - 10.09.1944 Venderille (B-51) Francja 10.09.1944 - 3.10.1944 Deurne (B-70) Belgia 3.10.1944 - 11.10.1944 St. Denijs Western Belgia 11.10.1944 - 13.01.1945 Grimbergen (B-60) Belgia 13.01.1945 - 9.03.1945 Gilze Rijen (B-77) Holandia 9.03.1945 - 13.04.1945 Nordhorn (B-101) Niemcy 13.04.1945 - 28.04.1945 Fairwood Common Anglia 28.04.1945 - 2.06.1945 Varrelbusch (B-110) Niemcy 2.06.1945 - 10.09.1945 Ahlhorn Niemcy 10.09.1945 - 15.12.1946 Portreath Anglia 15.12.1946 - 3.01.1947 UŻYWANE SAMOLOTY HAWKER HURRICANE Mk-I 09.1940 - 04.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-I 03.1941 - 07.1941 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-II 07.1941 - 09.1941 12.1941 - 03.1942 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-V 08.1941 - 12.1941 02.1942 - 11.1943 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-IX 10.1943 - 03.1945 SUPERMARINE SPITFIRE Mk-XVI 02.1945 - 12.1946 Hymn Dywizjonu
O Wawelu i naszej ziemi, Mówił hejnał i taniec i śpiew
Mówił pijar co znał Rakowice Dzisiaj mówią litery "ZF". Ref. Na podzamczu wylęgłe pisklęta
Niosą w niebo bojowy ten zew Niech przyjaciel i wróg zapamięta Złoty grot i litery "ZF". Te litery co były bez treści Uświęcone w zwycięstwa i krew
Dzisiaj Kraków w nich całych się mieści W tych dwóch prostych literach "ZF". Muzyka: por. pil. Leszek Szczerbiński, Słowa: autor nieznany
Jacek Waszczuk 307 Dywizjon Nocny Dywizjon Myśliwski "Lwowski"
Pierwszy i jak później się okazało jedyny nocny dywizjon myśliwski PSP. Personel wywodził się ze składu 5 i 6 Pułku Lotniczego. Dywizjon wyposażono w samoloty Boulton Paul Defiant, specyfika nocnego dywizjonu myśliwskiego nie odpowiadała pilotom, byłym myśliwcom dziennym. W samolocie Defiant pilot zbliżał się do samolotu przeciwnika strzelec obsługiwał uzbrojenie. Piloci myśliwscy nieprzywykli do roli powietrznego szofera w większości opuści dywizjon wraz z dowódcą dywizjonu kpt. Pietraszkiewiczem. Anglicy powątpiewali czy znajdzie się odpowiednia grupa Polaków mających predyspozycje do roli nocnych myśliwców. Mimo iż szkolenie trwało nieco dłużej dywizjon 3 grudnia osiągnął gotowość bojową. Początkowo wykonywano loty myśliwskie nad Anglią na zwalczanie niemieckich wypraw bombowych. W następnych latach zmniejszone natężenie nalotów LUFTWAFFE powoduje iż rozszerzono zakres działań. Załogi wykonywały loty patrolowe nad Morzem Północnym, Zatoką Biskajską oraz Kontynentem. Nocą 9/10 stycznia 1941 roku na skutek awarii silnika załoga plut. Pil. Antoni Joda, kpr. strz. Gandulski przymusowo wodowali, oboje utonęli. Nocą 12/13 marca 1941 roku załoga sierż K. Jankowiaka zaatakowała HEINKEL He-111 uzyskując pierwsze uszkodzenie na konto dywizjonu. Ten sam pilot nocą 11/12 kwietnia odniósł pierwsze pewne zwycięstwo na konto dywizjonu (zestrzelono He-111). W sierpniu 1941 roku dywizjon jako pierwszy nie brytyjski został wyposażony w samoloty z radarami (Beaufighter Mk-II). 2 września 1942 roku pchor. pil. Jan Maliński skomponował muzykę a por. Obserwator Juliusz Bajkowski napisał tekst do hymnu dywizjonu.
Ktoś musi spać więc my czuwamy I przyczajeni pośród chmur Na obcym niebie załatwiamy Prastary nasz rasowy spór A kiedy Niemiec się zapali Aby rozjaśnić sobą mgły Ryby radują się w kanale Bo martwy Niemiec nie jest zły 10 września 1942 roku dywizjon wizytowany jest przez naczelnego wodza generała Władysława Sikorskiego. W grudniu 1942 roku dywizjon przezbrojono w nowe samoloty DE HAVILLAND MOSQUITO od tej chwili obrona przeciwlotnicza Wysp Brytyjskich zeszła na dalszy plan, dywizjon wykonywał w większości loty ofensywne nad kontynent. Głównie atakowano lotniska niemieckie lub też wykonywano loty patrolowe w pobliżu lotnisk tak by wyłączyć lotnisko na kilka godzin z działalności. W kwietniu 1943 roku utworzono w dywizjonie eskadrę C przeznaczoną wyłącznie do tych lotów. W następnych miesiącach rozszerzono zakres działań o loty patrolowe nad Atlantykiem do zwalczania niemieckich myśliwców dalekiego zasięgu. 22 sierpnia 1943 roku podczas lotu bojowego nad Kanałem La Manche jeden Mosquito dywizjonu został zestrzelony przez FOCKE WULF Fw-190 załoga zginęła. Była to pierwsza strata dywizjonu odniesiona w walce powietrznej. 11 września 1943 roku był najlepszym dniem dywizjonu. Załogi wykonywały loty patrolowe nad Zatoką Biskajską, wielokrotnie napotkano niemieckie myśliwce dalekodystansowe Messerschmitt Bf-110 i JUNKERS Ju-88 w efekcie zestrzelono 5 myśliwców, dwa uznano za zestrzelenia prawdopodobne oraz cztery samoloty uszkodzono. 13 października 1944 roku st. sierż. pil. Franciszek Kot zaatakował nad Kanałem La Manche bombowiec HEINKEL He-111 przenoszący latającą bombę V-1 eksplozja bomby była tak wielka iż oba samoloty spadły w płomieniach do morza nikt nie przeżył. Nocą 7/8 marca 1945 roku osiągnięto ostatnie zwycięstwo dywizjonu. Dywizjon rozwiązano 2 stycznia 1947 roku. Dywizjon zakończył wojnę po wykonaniu 3879 lotów bojowych w czasie 9057 godzin, zestrzelono 30 3/4 samolotów, 7 zestrzelono prawdopodobnie oraz 17 uszkodzono. Na ziemi zniszczono 5 samolotów oraz dwa uszkodzono, poza tym na ziemi zniszczono między innymi jedną stację radarową, łódź rzeczną, jeden kuter, 35 lokomotyw i wiele innych. Poległo 51 lotników oraz 3 dostało się do niewoli. Najwięcej zwycięstw w dywizjonie odnieśli piloci sierż. B. Turzański 5 - 0 - 0 por. G. Ranoszek 4 - 0 - 1 por. S. Andrzejewski 3 - 0 - 1 (w tym 2 - 0 - 1 na ziemi) por. M. Lewandowski 2 - 1 - 2 (zwycięstwa określano pewne – prawdopodobne - uszkodzone) 10.09.1940 sformowano dywizjon 3.12.1940 osiągnięto gotowość bojową 10.09 obchodzono święto dywizjonu na pamiątkę pierwszej zbiórki w składzie dywizjonu 2.01.1947 rozwiązano dywizjon EW oznaczenie kodowe malowane na samolotach przez cały okres istnienia dywizjonu. Lotnicy dywizjonu do munduru mieli prawo nosić jedwabne szaliki koloru turkusowego z wyhaftowanym puchaczem trzymającym butelkę i łacińskie motto miasta Lwowa "Semper Fidelis" (zawsze wierny), autorem był por. inż. arch. radioobserwator Adam Węgiel ODZNAKA zaprojektowana przez por. pil. Antoniego Waltosia w lipcu 1941 w Exeter. Przedstawia puchacza w świetle księżyca niszczy niemiecki samolot nad liczbą 307, oczy ptaka zielone, pozostała część odznaki koloru srebrnego zatwierdzona DZ. Rozk. N. W. i MON nr 5 z 4.11.1943 poz. 51, Anglia KOLEJNI DOWÓDCY Brytyjski Sq/L George Ch. Tomlinson 10.09.1940 - 21.03.1941 Polscy kpt. pil. Stanisław Pietraszkiewicz 10.09.1040 - 14.10.1040 mjr pil. Kazimierz Benz 15.10.1940 - 14.11.1940 mjr pil. Stanisław Grodnicki 10.11.1940 - 10.06.1941 kpt. pil. Jerzy Antonowicz 11.06.1941 - 23.10.1941 por. pil. Maksymilian Lewandowski 24.10.1941 - 13.11.1941 mjr pil. Stanisław M. Brejnak 13.11.1941 - 22.07.1942 kpt. pil. Jan Michałowski 23.07.1942 - 21.03.1943 kpt. pil. Gerard Ranoszek 22.03.1943 - 1.04.1943 mjr pil. Jerzy Orzechowski 1.04.1943 - 8.11.1943 kpt. pil. Maksymilian Lewandowski 8.11.1943 - 21.05.1944 kpt. pil. Gerard K. Ranoszek 22.05.1944 - 9.12.1944 kpt. pil. Stanisław Andrzejewski 9.12.1944 - 1.03.1946 kpt. pil. Jerzy Darusz 1.03.1946 - 2.01.1947 KOLEJNE LOTNISKA BAZOWANIA * Kirton in Lindsey Anglia 10.09.1940 - 7.11.1940 Jurby Anglia 7.11.1940 - 23.01.1941 Squires Gate Anglia 8.01.1941 - 26.03.1941 (Eskadra A przebazowała się na lotnisko Squi- res 8 stycznia, eskadra B dołączyła do dy- wizjonu 23 stycznia) Colerne Anglia 26.03.1941 - 26.04.1941 Exeter Anglia 26.04.1941 - 15.04.1943 Fairwood Common Anglia 15.04.1943 - 7.08.1943 Predannack Anglia 7.08.1943 - 9.11.1943 Drem Anglia 9.11.1943 - 2.03.1944 (Eskadra B dołączyła 13 grudnia) Colerby Grange Anglia 2.03.1944 - 4.05.1944 Church Fenton Anglia 4.05.1944 - 27.01.1945 Castle Camps Anglia 27.01.1945 - ? Coltishall Anglia 18.05.1945 - ? Horsham St. Faith Anglia 1946 * problemem było to iż zdarzało się iż eskadra A bazowała na jednym lotnisku a eskadra B na innym, nie udało mi się dotrzeć do wszystkich dat związanych z bazowaniem poszczególnych eskadr UŻYWANE SAMOLOTY Boulton Paul Defiant Mk-I 09.1940 - 08.1941 Bristol Beaufighter Mk-II 08.1941 - 05.1942 Bristol Beaufighter Mk-VI 05.1942 - 02.1943 DE HAVILLAND MOSQUITO Mk-II 12.1942 - 03.1944 DE HAVILLAND MOSQUITO Mk-XII 01.1944 - 11.1944 DE HAVILLAND MOSQUITO Mk-XXX 10.1944 - 01.1947 W serii wydawniczej Dywizjony Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie 1940-1946 ukazał się tytuł Roberta Gretzyngiera "307 Dywizjon Mysliwski Nocny Lwowskich Puchaczy" Samoloty będące na wyposażeniu dywizjonu to; Defiant Bristol Beaufighter De Hawilland Mosquito Oprac. Jacek Waszczuk 306 Dywizjon Myśliwski "Toruński"
|
Dzisiaj jest: 06 July 2022
Vickers Wellington