Iljuszyn Ił-10

Iljuszyn Ił-10 (kod NATO: Beast) - Latem 1942r. Komisariat Obrony ZSRR zlecił S. Iljuszynowi opracowanie ciężkiego szturmowca mogącego jednocześnie pełnić rolę bombowca bliskiego zasięgu. Przewidywano ładunek bomb 1000kg, uzbrojenie strzeleckie miało być podobne do zastosowanego w samolocie Ił-2 („Szturmowik”). Konstruktor w odpowiedzi opracował samoloty Ił-8 i Ił-10. Ten ostatni był pomyślany jako dwumiejscowa wersja projektowanego w tym samym czasie samolotu myśliwsko-szturmowego Ił-1, który ostatecznie nie wszedł do produkcji seryjnej. Prototyp W.K Kokkinaki oblatał 18 IV 1944. 13 V rozpoczęto próby państwowe (zakończone w ciągu 2 tygodni). Samolot przewyższał konkurencyjne konstrukcje Ił-8 i Su-6, toteż 23 VIII 1944r. zapadła decyzja o rozpoczęciu produkcji seryjnej. Pierwsze Iły-10 pojawiły się w jednostkach szturmowych w październiku 1944r. Charakteryzowały się łatwością pilotażu, dobrym opancerzeniem i osiągami oraz silnym uzbrojeniem. Czyniło to z niego groźną broń oraz powodowało, że samolot był popularny wśród załóg. Do końca wojny w Europie była w nie wyposażona jedna dywizja lotnictwa szturmowego, która zdążyła wziąć udział jeszcze w bitwie o Berlin. Pewna ilość tych samolotów wzięła udział w walkach z Japończykami w Mandżurii w 1945r. oraz w wojnie koreańskiej. Używane były w ZSRR, Polsce Czechosłowacji, Rumunii, Bułgarii, KRLD, Jugosławii, Chinach, Jemenie oraz na Węgrzech. W Czechosłowacji samolot był produkowany pod oznaczeniem Avia B-33. W czasie wojny koreańskiej 2 samoloty zostały zdobyte przez armię USA.

Łączna produkcja samolotów Ił-10 i Avia B-33 wyniosła około 6170 sztuk. W ZSRR zakończono produkcję w 1955r., co zbiegło się niemal z rozpoczęciem wycofywania ich z eskadr. W polskim lotnictwie pierwsze Iły-10 pojawiły się w 1949r. zastępując przestarzałe Iły-2. Samoloty te służyły w jednostkach bojowych do 1957r.

Odmiany:

  • Ił-10M - samolot szturmowy z 1951r., o zmienionym profilu i końcówkach skrzydeł. W związku ze wzrostem masy zamontowano podwozie o większych kołach

  • Ił-10UT - samolot szkolno-treningowy z 1945r.; dwumiejscowy

  • UIł-10 - samolot z 1945r., wersja szkolno-bojowa, od 1951r.używana też przez lotnictwo polskie

 

Konstrukcja: metalowa, jednosilnikowy, dwumiejscowy dolnopłat wolnonośny, podwozie klasyczne dwukołowe wciągane w locie, kabina załogi i silnik opancerzone; silnik rzędowy AM-42 o mocy 1472 kW (2000 KM).

Uzbrojenie:

  • początkowo: 2 działka WJa kal. 23 mm i 2 k.m. SzKAS kal. 7.62 mm w skrzydłach oraz w.k.m. UBT kal. 12.7 mm

  • późniejsze serie Ił-10 i Ił-10M: 4 działka NS kal. 23 mm w skrzydłach i działko UB-20 kal. 20 mm tylnego strzelca

  • Ił-10UT: 2 działka NS-23 kal. 23 mm w skrzydłach

Samolot przenosił maksymalnie 600 kg bomb (normalny ładunek to 400 kg bomb) i 4 pociski rakietowe RS-132 (Ił-10UT – 2 pociski).

Dane techniczne:

Rozpiętość

13,4 m

Długość

11,12 m

Wysokość

4,1 m

Powierzchnia nośna

30 m2

Masa własna

4680 kg

Masa całkowita

6335 kg

Masa maksymalna

6535 kg

Prędkość maksymalna

530 km/h

Pułap

4000 m

Zasięg

800 km

                                                                                                 Opracował: Paweł Szczepaniec

Aktualności lotnicze