
Republic P-47 "Thunderbolt" - Obdarzony przezwiskiem "Juggernaut" ("moloch"), w skrócie „Jug", P-47 "Thunderbolt" ("piorun") był olbrzymem w porównaniu z innymi współczesnymi mu myśliwcami, a wersje późniejsze miały znacznie większą masę niż wykonujące loty bojowe bombowce Dornier Do 17. P-47 został zaprojektowany przez zespół konstruktorów pod kierownictwem Alexandra Kartveli'ego z myślą o wyposażeniu go w potężny, 18-cylindrowy silnik R-2800 z turbosprężarką, który napędzał czterołopatowe śmigło o średnicy 3,71 m. Uzbrojony w co najmniej osiem karabinów maszynowych z 350 nabojami na każdy, dysponował wielką siłą ognia.
Pierwszy prototyp, oznaczony XP-47B, oblatano 6 maja 1941 r., zaledwie osiem miesięcy od złożenia zamówienia. Pomimo pewnych problemów technicznych na etapie badań prototypów, walory tego samolotu były oczywiste, więc armia USA zamówiła 171 egz. P-47B, a wkrótce potem kolejne 602 egz. wersji P-47C. P-47B został dostarczony w 1942 r., ale po raz pierwszy samoloty z 56 i 78 grup myśliwskich USAAF, stacjonujących w W. Brytanii, wprowadzono do walki w kwietniu 1943 i. Piloci P-47 mieli trudne życie, gdy przyszło im staczać pojedynki z Messerschmittami Bf 109 i Focke-Wultami FW 190, ale łatwo przeciwnikom umykali, bo ich maszyny były zwrotniejsze. P-47C miał wydłużony kadłub o prawie 30 cm w celu lepszego wyważenia płatowca i mógł także zabierać podwieszany pod kadłubem dodatkowy zbiornik paliwa o pojemności 757 litrów albo bombę o masie 227 kg. Piloci szybko docenili dużą odporność tego samolotu na uszkodzenia odnoszone podczas walk powietrznych.
Zasadniczą wersję P-47D (wyprodukowano 12 600 egz.) dostarczano do jednostek frontowych od połowy 1943 r. (P-47G był w zasadzie identyczny, ale produkcję ulokowano w zakładach w Buffalo). W P-47D wprowadzono szereg modyfikacji, m.in. wymieniono silnik, turbosprężarkę i instalację wtrysku wody i metanolu, wprowadzono opony, wzmocnione opancerzenie kabiny pilota, dodano pylony pod skrzydłami na odrzucane zbiorniki paliwa (2x570 litrów) lub bomby (2x454 kg). Samolot miał także zaczep do podwieszania bomby pod kadłubem. Zaopatrzone w trzy dodatkowe, odrzucane po opróżnieniu, zbiorniki paliwa P-47 mogły po raz pierwszy eskortować bombowce USA nad dowolny cel, pilotom zaś weszło w zwyczaj, że wracając do baz atakowali wszystko co napotkali po drodze. W ostatnim roku wojny wyczyny te sprawiły, że P-47 stal się głównym alianckim samolotem szturmowym. Wszystkie samoloty, które otrzymał RAF (830 egz.), przeznaczono do służby w Azji Południowo-Wschodniej (od września 1944 r.). Od lipca 1943 r. samolot otrzymał kabinę kroplową, podobną do tej, jaką miał myśliwiec RAF Typhoon, co znacznie poszerzyło pole widzenia pilota, a począwszy od serii P-47D-35RA montowano pod skrzydłami zaczepy na 10 rakiet kal. 127 mm oraz celownik K-14. Ponadto produkowano seryjnie jeszcze dwie wersje: P-47M, czyli P-47D, lecz z płetwą grzbietową i mocniejszym silnikiem (rozwijał prędkość 811 km/h, co umożliwiało przechwytywanie latających bomb V-1 oraz niemieckich odrzutowców) oraz myśliwiec dalekiego zasięgu P-47N, wyposażony w integralne zbiorniki paliwa w skrzydłach, przeznaczony do operowania w strefie Pacyfiku. Ogółem wyprodukowano 15 684 samoloty P-47 Thunderbolt.
Wersje i odmiany:
-
P-47B "Thunderbolt" - wersja z 1942r. Napęd stanowił silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-35 o mocy 1472 kW (2000 KM) z turbosprężarką. Samolot uzbrojono w 8 k.m. kal. 12,7 mm
-
P-47C "Thunderbolt" - wersja z 1942r., wyposażona w kabinę ciśnieniową
-
P-47C-5 "Thunderbolt" - wersja z 1943r. przystosowana do lotów na dużej wysokości. Napęd stanowił silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-59 o mocy 1693 kW (2300 KM). Samolot uzbrojono w 8 k.m. kal. 12,7 mm
-
P-47D "Thunderbolt" - podstawowa wersja seryjna z 1943r. Zbudowano serię 12 956 egzemplarzy z czego 825 samolotów przekazano Wielkiej Brytanii, 446 - Francji, 203 - ZSRR, 88 - Brazylii i 25 Meksykowi
-
P-47D-1 "Thunderbolt" - wersja z 1943r., różniła się od poprzedniej dodatkowym opancerzeniem kabiny pilota. Napęd stanowił silnik gwiazdowy z doładowaniem 18-cylindrowy PW R-2800-59 o mocy 1693 kW (2300 KM)
-
P-47D-12 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1943r., zabierał dwie bomby po 454 kg każda
-
P-47D-20 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1943r., pierwsza odmiana P-47 z tzw. skrzydłem uniwersalnym, przystosowanym do przenoszenia różnych ładunków bojowych lub zbiorników paliwa
-
P-47D-22 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy dalekiego zasięgu z 1943r., napędzany przez silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-21 o mocy 1693 kW (2300 KM). Samolot uzbrojono w 6-8 k.m. kal. 12,7 mm i bomby o masie 227 kg. 240 samolotów dostarczono lotnictwu brytyjskiemu, otrzymały tam oznaczenie Thunderbolt Mk I.
-
P-47D-25 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1943r. z kroplową osłoną kabiny pilota
-
P-47D-27 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1943r., pierwsza odmiana, w której zastosowano płetwę grzbietową przechodzącą w statecznik pionowy. 585 egz. przekazano lotnictwu brytyjskiemu, gdzie otrzymało oznaczenie Thunderbolt Mk II
-
P-47D-35 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1944r., napędzany przez silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-59 o mocy 1866 kW (2535 KM). Samolot był uzbrojony w 6-8 k.m. kal. 12,7 mm, 10 niekierowanych pocisków rakietowych lub bomby o masie 900 kg. Była to pierwsza odmiana uzbrojona w pociski rakietowe.
-
P-47G "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1943r. produkcji zakładów Curtiss-Wright, odpowiednik samolotu P-47D "Thunderbolt"
-
P-47M "Thunderbolt" - samolot myśliwski z 1944r.; przystosowany do zwalczania samolotów-pocisków V 1 (serię informacyjną z 1944r oznaczono YP-47M "Thunderbolt"). Do napędu zastosowano silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-57 o mocy 2061 kW (2800 KM). Samolot uzbrojony był w 6-8 k.m. kal. 12,7 mm
-
P-47N "Thunderbolt" - samolot myśliwski z 1944r. o wzmocnionej konstrukcji skrzydeł oraz zwiększonej pojemności zbiorników paliwa. Była to ostatnia wersja produkowana seryjnie;
-
P-47N-5 "Thunderbolt" - samolot myśliwsko-bombowy z 1944r. napędzany przez silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW R-2800-73 o mocy 2061 kW (2800 KM), uzbrojony w 6 k.m. kal. 12,7 mm, 10 niekierowanych pocisków rakietowych lub bomby o masie 900 kg
Odmiany prototypowe:
-
XP-47P "Thunderbolt" - samolot doświadczalny z 1943r.; ze skrzydłami o opływie laminarnym
-
XP-47H "Thunderbolt" - samolot myśliwski z 1943r. wyposażony w 16-cylindrowy silnik rzędowy Chrysler XIV-2220-S o mocy 1693 kW (2300 KM)
-
XP-47J "Thunderbolt" - samolot myśliwski z 1943r. napędzany przez silnik gwiazdowy 18-cylindrowy PW P-2800-57 o mocy 2061 kW (2800 KM), uzbrojony w 6 k.m. kal. 12,7 mm;
-
XP-47L "Thunderbolt" - samolot myśliwski dalekiego zasięgu, ze zwiększonymi wewnętrznymi zbiornikami paliwa.
Konstrukcja: całkowicie metalowy, jednosilnikowy, jednomiejscowy dolnopłat wolnonośny, podwozie klasyczne dwukołowe wciągane w locie. Napęd i uzbrojenie - jw.
Dane techniczne (P-47M):
Rozpiętość |
12,43 m |
Długość |
11,07 m |
Wysokość |
4,5 m |
Powierzchnia nośna |
28,61 m2 |
Masa własna |
4717 kg |
Masa całkowita |
6930 kg |
Prędkość maksymalna |
756 km/h |
Pułap |
12 500 m |
Zasięg |
900 km |
edycja: Paweł Szczepaniec