Jakowlew Jak-50 (1949) – radziecki odrzutowy myśliwiec przechwytujący, skonstruowany pod koniec lat 40. w biurze konstrukcyjnym Jakowlewa, który pozostał w stadium prototypu. Oznaczenie Jak-50 zostało później nadane seryjnie produkowanemu samolotowi szkolno-treningowemu z lat 70.
Historia
Jak-50 został skonstruowany w biurze OKB-115 Jakowlewa w odpowiedzi na zlecenie Rady Ministrów z lutego 1949 na szybki myśliwiec przechwytujący, który miał osiągać prędkość okołodźwiękową lub naddźwiękową (wymagano 1135 km/h) i mieć dużą prędkość wznoszenia. Miał być ponadto wyposażony w stację radiolokacyjną Korszun. Powstały samolot wywodził się z konstrukcji myśliwca Jak 30. W celu uzyskania dobrych osiągów przy użyciu standardowego silnika radzieckich myśliwców tego okresu, Klimow WK-1, Jakowlew dążył do maksymalnego ograniczenia masy. Duże znaczenie nadano też aerodynamice płatowca, uzyskując samolot o smukłym kadłubie i skrzydłach o dużym skosie (45°). Po raz pierwszy Jakowlew zastosował chowane podwozie jednotorowe, z podpórkowymi kołami na końcach skrzydeł (stosowane później w samolotach Jak-25 i następnych).
Prototyp Jak-50 oblatano 15 lipca 1949 (pilot Siergiej Anochin). Potwierdziły się zakładane dobre osiągi - uzyskiwał on prędkość maksymalną 1065 km/h na wysokości 10 km (Ma 0,992; podawane w niektórych publikacjach 1170 km/h to wartość obliczeniowa), a w locie nurkowym przekraczał prędkość dźwięku, uzyskując Ma 1,03. Prędkość wznoszenia był najlepsza spośród radzieckich myśliwców. Mimo to, próby fabryczne samolotu były długotrwałe, gdyż na jaw wyszedł szereg drobnych usterek.
Dopiero w czerwcu 1950 Jak-50 został przekazany do prób państwowych. Prób tych jednak nie ukończył, gdyż, pomimo dobrych osiągów, miał on wady, jak niestateczność podłużną przy dużych prędkościach (Ma 0,92-0,97), małą efektywność hamulców aerodynamicznych, utrudnione prowadzenie celnego ognia i wrażliwość na boczny wiatr przy lądowaniu. Ponadto, stacja radiolokacyjna Korszun nie osiągnęła etapu dopracowania.
Los Jaka-50 został przypieczętowany pojawieniem się w 1951 przechwytującej wersji myśliwca MiG-17 z lepszą stacją radiolokacyjną Izumrud. MiG-17P był nieco cięższy i wolniej się wznosił, lecz dysponował większym zasięgiem (lekki Jak-50 zabierał mniej paliwa), a nadto był wersją dopracowanego i produkowanego już seryjnie myśliwca. Z tych powodów, dążąc do standaryzacji sprzętu, MiG-17P został skierowany do produkcji, a program Jaka-50 przerwano.
Opis konstrukcji
Jednosilnikowy średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej, w układzie klasycznym. Skrzydła o skosie 45° i niewielkim wznosie ujemnym -5°. Na każdym skrzydle trzy kierownice strug powietrza. Usterzenie klasyczne, skośne; usterzenie poziome zamocowane około połowy wysokości statecznika.
Kadłub o przekroju okrągłym, średnicy do 1,4 m. Z przodu kadłuba okrągły wlot powietrza do silnika, rozdzielający się pionową przegrodą na dwa kanały wzdłuż burt. W górnej części wlotu stożkowa osłona stacji radiolokacyjnej. Kabina pilota hermetyzowana, w przedniej części kadłuba. Kabina zakryta oszkloną osłoną w formie kroplowej, składającą się ze stałego trzyczęściowego wiatrochronu z płaską przednią szybą pancerną i otwieranej wypukłej osłony nad pilotem. Kabina wyposażona w fotel wyrzucany. Silnik odrzutowy w tylnej części kadłuba. Na kadłubie w części ogonowej hamulce aerodynamiczne w formie odchylanych klap. Podwozie samolotu chowane, jednotorowe, z pojedynczym kołem na goleni przedniej i podwójnymi kołami na goleni głównej oraz z kołami pomocniczymi na końcach skrzydeł.
Dane techniczne [ Jak-50 (1949) ]:
Długość
|
11,18 m
|
Rozpiętość
|
8,01 m
|
Wysokość
|
2,70 m
|
Powierzchnia nośna
|
15 m²
|
Masa własna
|
3085 kg
|
Masa startowa
|
4155 kg
|
Prędkość maks.
|
1120 km/h
|
Pułap
|
16 050 m
|
Źródło: Wikipedia