PLZ.50 Jastrząb PLZ.50 Jastrząb

PZL.50 Jastrząb - jesienią 1936r., gdy trwała budowa prototypów dwusilnikowego myśliwca PZL.38 "Wilk", dowództwo lotnictwa zorientowało się, że ten samolot nie zastąpi używanych dotychczas samolotów myśliwskich PZL P 11 oraz linowych PZL.23 "Karaś", zwłaszcza, że wystąpiły trudności z przystosowaniem do seryjnej produkcji przewidywanych dla "Wilka" silników "Foka". W tej sytuacji zdecydowano o zamówieniu w zakładach PZL następcy "Karasia", którym miał zostać bombowiec PZL.46 "Sum" oraz nowego jednosilnikowego samolotu myśliwskiego.
 
Do realizacji wybrano projekt inż. Wsiewołoda Jakimiuka oznaczony PZL.50 "Jastrząb". Zdecydowano jednak, że konstruktor zaprojektuje najpierw samolot pasażerski PZL.44 "Wicher". Spowodowało to opóźnienie prac nad "Jastrzębiem" o rok. Do budowy pierwszego prototypu PZL.50/I, który miał być pierwowzorem dla pierwszego wariantu produkcyjnego, oznaczonego PZL.50A "Jastrząb I", przystąpiono dopiero na początku 1938r. Do jego napędu przewidziano brytyjski silnik Bristol Mercury VIII. W końcu lipca 1938r.  nadszedł do Warszawy zakupiony silnik, brakowało jednak zamówionego w angielskiej firmie Dowty, wciąganego podwozia. Dotarło ono dopiero w styczniu 1939r., co opóźniło oblot "Jastrzębia" o kolejne pół roku. Pierwszy lot doszedł do skutku w lutym 1939r. na lotnisku Okęcie. Pilotem był kpt. B. Orliński. Niestety okazało się, że osiągi prototypu są niezadowalające, samolot prędkością ustępował niemieckim myśliwcom, a co gorsza miał duże obciążenie powierzchni nośnej, co dramatycznie pogarszało jego zwrotność. "Jastrząb" był mniej zwrotny niż lecący bez ładunku bomb PZL.37 "Łoś".  W efekcie zmniejszono liczbę zamówionych samolotów z 500 do 30, zahamowano również przygotowania do rozpoczęcia produkcji seryjnej do czasu usunięcia wad. W wyniku wprowadzanych modyfikacji, latem 1939r. prototyp osiągnął prędkość około 500 km/h. Na dalsze poprawki zabrakło już czasu. 

 

Równolegle z myśliwcem PZL.50A opracowywano drugą wersję seryjną samolotu, oznaczoną PZL.50B "Jastrząb II". Miał on wzmocnioną konstrukcję, a do jego napędu przewidywano brytyjski silnik Bristol "Taurus" III o mocy 842 kW (1145 KM). Prototyp, oznaczony PZL.50/II,  ukończono wiosną 1939r., dostarczenie silnika przewidywano na październik- listopad 1939r. Dalszym rozwinięciem samolotu PZL.50B miał być, znajdujący się we wrześniu 1939r. w fazie projektowania, myśliwiec PZL.53 "Jastrząb".

 

Po wybuchu wojny, 5 IX 1939r. pil. J. Widawski odleciał na pierwszym prototypie "Jastrzębia" z lotniska Okęcie w kierunku Lwowa. Podczas lotu nad Lubelszczyzną samolot został omyłkowo zestrzelony przez polską artylerię przeciwlotniczą. Szczęśliwie, pilot ocalał skacząc ze spadochronem. Pozbawiony silnika prototyp PZL.50/II i 5 pierwszych seryjnych "Jastrzębi I" ukryto w warsztatach samochodowych na Czerniakowie. Po kapitulacji Warszawy znaleźli je Niemcy i wywieźli w nieznanym kierunku.

 

Wersją rozwojową samolotu PZL.50 "Jastrząb" wyposażoną w silnik rzędowy Hispano-Suiza 12Z miał być myśliwiec PZL.56 "Kania".

 

Konstrukcja:całkowicie metalowa, jednosilnikowy, jednomiejscowy dolnopłat. Podwozie klasyczne, wciągane w locie. Napęd stanowił: w wersji PZL.50A- silnik gwiazdowy 9-cylindrowy Bristol-Mercury VIII o mocy 618 kW (840 KM); w wersji PZL.50B- 14-cylindrowy silnik gwiazdowy (w układzie podwójnej gwiazdy) Bristol "Taurus" III o mocy 842 kW (1145 KM). Śmigło trójłopatowe, metalowe.

 

Uzbrojenie:

  • PZL.50A - planowano zamontowanie 4 k.m. PWU wz. 36 kal. 7,9 mm. Samolot miał przenosić 2 bomby o masie 50 kg pod skrzydłami lub jedną bombę o masie 100 kg pod kadłubem.

  • PZL.50B - planowano wyposażenie samolotu w 2 działka FK wz. 38D kal. 20 mm, 4 k.m. PWU wz. 36 kal. 7,9 mm oraz 1 bombę o masie 300 kg umieszczoną pod kadłubem do bombardowania z lotu nurkowego.



Dane techniczne (PZL.50A):

 

Rozpiętość

9,7 m

Długość

7,7 m

Wysokość

2,7 m

Powierzchnia nośna

19,4 m2

Masa własna

1900 kg

Masa całkowita

2400 kg

Prędkość maksymalna

450-500 km/h

Pułap

10000 m

Zasięg

750 km

 

 

Opracował: Paweł Szczepaniec

Aktualności lotnicze