IS-A Salamandra

1. Opis       

IS-A Salamandra to pierwszy szybowiec szkolno-treningowy wybudowany w Instytucie Szybownictwa. W 1936 roku inż. Wacław Czerwiński zaprojektował  szybowiec przejściowy służący do treningu pilotów przesiadających się ze szkolnych konstrukcji ("Wrona" i "CWJ") na szybowiec "Komar". Model o nazwie "Salamandra" był seryjnie produkowanY od 1937 roku przez Wojskowy Warsztat Szybowców w Krakowie. Tuż przed wojną IS-A eksportowano do Jugosławii, Finlandii oraz Estonii. Wojnę i okupację przetrwał jeden egzemplarz którego ukryto w Goleszowie,a po wyzwoleniu Polski odremontowano i używano do szkolenia pilotów. Na podstawie ostatniego egzemplarza, zespół inżynierów z Instytutu Szybownictwa (m.in. Józef Niespał, Rudolf Matz oraz Marian Gracz) odtworzył dokumentację techniczną modelu IS-A "Salamandra" oraz przystosował projekt do masowej produkcji którą podjęto w Bielsku-Białej. Przez kilka najbliższych lat opracowywano ulepszone wersję pierwotnego projektu (tj. Salamandra 48, Salamandra 49, Salamandra 53 oraz Salamandra 53A). Salamandra produkowana była w latach 1947-1957 i wybudowano ponad 254 egzemplarze, które służyły w aeroklubach do początku lat 60. W produkcję zaangażowane był zakłady WSK Okęcie i Mielec. Ostatni egzemplarz znajduje się do widoku publicznego w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

2. Schemat