Drony stały się powszechnie dostępne, co widać również w zainteresowaniach ze strony Polaków. Krajowy rynek dronów cywilnych systematycznie rośnie, tak samo jak liczba wydawanych świadectw potwierdzających możliwość legalnego wykonywania lotów przez operatora drona w poszczególnych kategoriach lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi. Rynek dronów cywilnych jest jedną z najszybciej rozwijających się branż w ramach sektora usługowego w polskiej gospodarce.

Dynamika rozwojowa polskiego rynku dronów cywilnych

Wartość polskiego rynku dronów cywilnych oszacowano na przełomie 2016 i 2017 roku na 201,31 mln zł, z czego co najmniej 13,8 mln zł przypadało na sam rynek szkoleń operatorów bezzałogowych statków powietrznych w rezultacie rozwoju działalności 46 certyfikowanych ośrodków szkoleniowych w kraju [1]. Rynek dronów cywilnych jest przy tym jednym z tych o największej dynamice rozwoju. Według szacunków Ministerstwa Infrastruktury oraz Polskiego Instytutu Ekonomicznego, w 2026 roku wartość tego rynku w Polsce może wynieść 3,26 mld zł. Z kolei przewidywana liczba sprzedanych dronów osobom cywilnym dla okresu 2017-2026 to około 462,4 tys. [2].

Liczba świadectw kwalifikacji operatora UAVO w Polsce

Na wykresie 1 przedstawiono, jak zmieniała się liczba wydawanych, ważnych świadectw kwalifikacji operatora bezzałogowego statku powietrznego wykorzystywanego w celach innych niż sportowe i rekreacyjne (dalej: świadectw kwalifikacji operatora UAVO).

 

Wykres 1. Liczba ważnych świadectw kwalifikacji operatora UAVO w Polsce w latach 2013-2018

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Źródło: [3], [4].

Jak wynika z danych zawartych na wykresie 1, w latach 2013-2018 w Polsce doszło wręcz do lawinowego wzrostu zainteresowania otrzymaniem świadectwa kwalifikacji operatora UAVO. W 2013 roku świadectwo takie posiadało zaledwie kilka osób w kraju, podczas gdy w 2018 roku dronami w sposób zgodny z prawem latało już niemal 6 tys. osób. Latanie dronami w znacznie większym stopniu interesowało przy tym mężczyzn niż kobiety (w 2018 roku świadectwa kwalifikacji UAVO posiadało 18-krotnie więcej mężczyzn). Kluczową zmianą powodującą wzrost liczby użytkowników ze świadectwami kwalifikacji UAVO były wymogi prawne, jakie weszły w życie w 2016 roku na skutek nowelizacji rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie zastosowania niektórych przepisów ustawy - Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków. Ustawodawca zaostrzył przepisy wprowadzając wymóg zachowania bezpiecznej odległości dronem w postaci 100 m od zabudowy w linii poziomej, a także 30 m od osób na ziemi. Spowodowało to, że nawet loty dotychczas traktowane jako rekreacyjne czy hobbystyczne wiązały się z koniecznością uzyskania świadectwa kwalifikacji UAVO, jeżeli użytkownik drona chciał na przykład wykonać lot w rejonach miast. Kolejna kluczowa zmiana to rok 2018, kiedy to liczba wydanych świadectw kwalifikacji UAVO w porównaniu z 2017 rokiem zwiększyła się niemal 2,4-krotnie.

Należy zarazem spodziewać się w kolejnych latach pogłębienia trendu coraz większej liczby osób, które będą kupować i wykonywać loty dronami w Polsce. W 2019 roku w życie weszła bowiem kolejna nowelizacja rozporządzenia w sprawie dronów, na mocy której między innymi zniesiono wymóg posiadania 18 lat, aby przystąpić do egzaminu w sprawie świadectwa kwalifikacji UAVO, jak również zniesiono obowiązek przystąpienia do egzaminu w przypadku wykonywania lotów VLOS dronami o masie mniejszej niż 5 kg. Osoby uzyskały także możliwość wykonywania niskich lotów bez widoczności (BVLOS) bez konieczności – jak dotychczas – odbywania lotu w specjalnie wydzielonych strefach powietrznych w rozumieniu prawa lotniczego.

 

Świadectwa kwalifikacji operatora UAVO dla lotów typu VLOS, BVLOS oraz INS

Dla celów statystycznych należy wyróżnić kilka kategorii świadectw kwalifikacji operatora UAVO. Wśród najpopularniejszych znajdują się, takie jak:

• świadectwo kwalifikacji operatora wykonującego lot z widocznością (Visual Line of Sight – VLOS);
• świadectwo kwalifikacji operatora wykonującego bez widoczności (Beyond Visual Line of Sight – BVLOS);
• świadectwo kwalifikacji operatora INS (świadectwo uprawnień instruktora) – wydawane dla operatorów ze świadectwem BVLOS, którzy dodatkowo ukończyli szkolenie teoretyczne oraz praktyczne i zdali egzamin państwowy, a także zaliczyli nadzorowaną praktykę instruktorską.

Zmiany liczby operatorów dysponujących każdym z wyżej wymienionych świadectw kwalifikacji UAVO w Polsce pokazano na wykresie 2.

 

Wykres 2. Wzrost liczby wydanych świadectw kwalifikacji operatora UAVO w najpopularniejszych kategoriach wykonywania lotów dronami w Polsce w latach 2013-2018

 

 

Źródło: [3], [5].

 

Należy interpretować, że to loty wykonywane z widocznością (VLOS) interesują największą liczbę operatorów dronów w Polsce. W 2018 roku świadectwa na loty VLOS stanowiły niemal 5/6 wszystkich spośród ponad 7 tys. świadectw na loty wszystkimi typami bezzałogowych statków powietrznych w kraju. W tym samym czasie po raz pierwszy liczba świadectw na loty bez widoczności (BVLOS) przekroczyła 1 tys. W opisywanych latach wyraźnie zwiększyła się również liczba świadectw potwierdzających usprawnienia instruktora dronów (INS). O ile w 2013 roku jedynie 2 osoby legitymowały się takim dokumentem, o tyle w 2018 roku liczba świadectw w tym zakresie wyniosła już 120 (dla samej perspektywy 2017-2018 wzrosła ona ponad 2-krotnie). Coraz więcej osób interesuje się więc zdobyciem specjalistycznej wiedzy i kompetencji umożliwiających legalne szkolenie innych operatorów dronów, co może w nieodległej przyszłości przyczynić się do dalszego wzrostu liczby użytkowników tych statków powietrznych w Polsce.

Podsumowanie

W oparciu o zaprezentowane dane, trudno nie zgodzić się z udowodnioną dynamiką i przywołaną prognozą na temat wzrostu wartości rynku polskiego rynku dronów cywilnych. Taki sam trend dotyczy wzrostu liczby użytkowników bezzałogowych statków powietrznych otrzymujących świadectwa kwalifikacji operatora UAVO. Społeczne zainteresowanie lotami dronami w Polsce będzie rosło również w kolejnych latach, o czym może przesądzać w pewnym stopniu też dobra sytuacja pod względem bezpieczeństwa. Warto odnotować, że w całym okresie 2013-2018 odnotowano w Polsce jedynie 72 incydenty w czasie lotów dronami [2], co nie jest liczbą dużą zważywszy na tempo rozwoju rynku i coraz większą liczbę osób, która faktycznie wykonywała takie loty.

 

Autor: Monika Mandela

 

 

Opracowano na podstawie:

[1] Juszczyk K., Kosieliński S., Rutkowski P., Gdzie jesteśmy, dokąd idziemy, [w:] Rynek dronów w Polsce. Edycja 2017, red. S. Kosieliński, Instytut Mikro Makro, Warszawa 2016, s. 9-10.

[2] Darowska M., Kutwa K., Biała Księga Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych, Ministerstwo Infrastruktury - Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa 2019, s. 41 i 51.

[3] Raport - liczba wydanych uprawnień VLOS, BVLOS, INS, dostępny na: www (z dnia: 23.09.2019).

[4] Urząd Lotnictwa Cywilnego, Statystyki dotyczące dronów - infografiki, dostępny na: www  (z dnia: 23.09.2019).

[5] Najnowsze statystyki UAVO za okres 2013-2017, dostępny na: www (z dnia: 23.09.2019).