Samoloty.pl - Twój lotniczy serwis informacyjny

Zapomniani podniebni bohaterowie

Wojska Balonowe

   Chyba nie wielu z nas współczesnych pamięta, że w Polsce przedwojennej ( 1918 - 1939 ) istniały wojska balonowe. Trzeba mi zacząć wszystko od początku. Wszystko zaczęło się na jesieni 1917 roku w wojennej zawierusze I wojny światowej. W Rosji dwóch polskich oficerów ( podpułkownik Hipolit Łosowski i pułkownik Aleksander Wańkowicz ) niezależnie od siebie sformowali oddział aeronautyczny. Aeronautami tak wtedy nazywano baloniarzy.

W Polsce niepodległej wrócono do tej idei. Niestety w pierwszych miesiącach istnienia ta odrodzona Polska po 123 latach nieobecności miała inne problemy. M. in. dla nowej formacji brakowało sprzętu. Ale rok później już w maju została powołana do życia Oficerska Szkoła Aeronautyczna. Razem z nią zorganizowano 1 kompanię aeronautyczną i Ruchomy Park Aeronautyczny.

     Sprzęt do nowego wojska pozyskano po przejęciu w polskie ręce Wielkopolski. Następnym źródłem były zakupy poczynione we Francji. Działająca Szkoła i to co pochodziło od zwycięzców I wojny światowej pozwoliły na rozwój tej formacji. Polskie wojska balonowe zostały zorganizowane w 3 grupy złożone dwóch kompanii i ruchomego parku. Niebawem grupy zostały przemianowane na baony i. Wyruszyły na front. Niepodległa Polska stanęła na przeszkodzie marszu Rosjan na zachód Europy. Tym samym musiała bronić swoich wschodnich granic. W stolicy Wielkopolski kwaterował Baon Uzupełnień Aeronautycznych. Pierwsza na front odjechała III grupa do Torunia, II grupa przemieściła się na Polesie a I grupa stanęła na Froncie Litewsko – Białoruskim. Balony nie były wykorzystywane do prowadzenia działań bojowych a jako stanowiska obserwacyjne i współpracy z artylerią. Gdy Rosjanie przystąpili do ofensywy nasi baloniarze stracili na znaczeniu. Kompanie a zwłaszcza ich tabory poruszały się zdecydowanie za wolno. Dlatego też baony zostały połączone w jeden pułk. Ta jedynie słuszna decyzja okazała się bardzo trafna. Działania pułku przydały się w czasie działań lipiec – sierpień 1920 roku.

         Gdy został zawarty rozejm pułk stał się zbędny. Został rozformowany na pięć baonów. Te zostały przydzielone do różnych miast Polski. Poznań stał się siedzibą I Baonu, Warszawa a bliżej podstołeczna Jabłonna otrzymała II Baon. Gród Kopernika gościł III Baon a IV Baon zawędrował pod Wawel do Krakowa. Ostatni to jest V stanął w Brześciu nad Bugiem. Taki podział obowiązywał prawie do końca 1923 r. Wtedy to reorganizacja doprowadziła do powstania jednego Batalionu Balonowego. Kwaterował on w Toruniu. W 1930 r. zaczęto tworzyć drugi Batalion Balonowy. Miejsce powstania stała się podwarszawska Jabłonna. Jabłonna stała się miejscem produkcji wyposażenia i oprzyrządowania dla polskich balonów wolnych.

             Przyjrzymy się teraz strukturze Batalionu Balonowego. Ten się składał:

- 2 kompanii balonów obserwacyjnych,

- 1 kompanii balonów zaporowych,

- kompanii szkolnej,

- kompanii administracyjnej,

- parku batalionu

Rok po reorganizacji baloniarzy w służbie boga wojny przy Batalionie Balonowym kwaterującym w Toruniu otworzyła podwoje Szkoła Podchorążych Wojsk Balonowych. Działała do 1932 roku. Na jej miejsce został utworzony Pluton Podchorążych Rezerwy. To w nim kandydaci na przyszłych oficerów rezerwy wojsk balonowych zdobywali niezbędną wiedzę. Wiedza teoretyczna była połączona z praktyką i zdobywana na kursach w jednostkach balonowych. Oficerowie będącymi w służbie czynnej ( stałej ) pochodzili z lotnictwa wojskowego.

             Dwa sformowane Bataliony Balonowe funkcjonowały do sierpnia 1939 roku. Z chwilą ogłoszenia mobilizacji ten Batalion z Torunia i ten z Jabłonny pod Warszawą wystawiły kompanie balonów obserwacyjne i kompanie balonów zaporowych. Kompanii obserwacyjnych było siedem i pięć zaporowych.

                   Dowódcy I Batalionu byli:

- pułkownik pilot sterowcowy Aleksander Wańkowicz,

- pułkownik pilot sterowcowy Feliks Bołsunowski

- podpułkownik pilot sterowcowy Jan Wolszlagier

                     Dowódcą II Batalionu był:

- podpułkownik obserwator balonowy Julian Sielewicz.

                     Zmobilizowana kompania balonów obserwacyjnych była wyposażona w:

2 powłoki balonowe i tyle samo wyciągarek a całość uzupełniał zmotoryzowany tabor samochodowy. Samochodowy w przeciwieństwie do konnego który w czasie nie tak dawnej wojny 1920/21 hamował mobilność kompanii. Nie nadążały za rozproszonymi w terenie artylerzystami.

             Zmobilizowana kompania balonów zaporowych składała się z: 10 tandemów balonów i reszta jak na wyposażeniu kompanii obserwacyjnej. Kompania balonów zaporowych tworzyła: drużyna dowódcy, 2 plutony balonowe po 5 tandemów, 1 pluton parkowy i 1 pluton transportowy.

         W pamiętnym wrześniu 1939 roku Zgrupowanie Balonów Zaporowych współtworzyło parasol obrony przeciwlotniczej stolicy Polski. Tym którym udało się niewoli przekroczyli granicę Polski z Rumunią i Polski z Węgrami. Przedostali się do Wielkiej Brytanii. Tu zapoznali się z obsługą angielskich balonów. Gdy byli odpowiednio wykształceni sformowano Polską Eskadrę Balonową. Działała ona przy brytyjskim dywizjonie balonowym. Osłaniała m.in. Glasgow i bazę Royal Navy w Rosyth. Broniła stolicy imperium przed V – 1. Została rozwiązana w 1946 roku.  

Feliks Bołsunowski,

urodził się na ziemiach dzisiejszej Ukrainy w okolicach Kijowa 13 czerwca 1881 r. Był wychowankiem Korpusu Kadetów w Kijowie. Służył w armii rosyjskiej. Brał udział w wojnie rosyjsko - japońskiej 1904?1905. Dowodził kompanią saperów. Następnie w latach 1907-1908 po „zdradzie” wojsk lądowych znalazł się w lotnictwie jako dowódca kompanii aeronautycznej. W 1909 r. był absolwentem Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej nad Newą w Petersburgu. Na front I wojny światowej wyruszył jako dowódca dywizjonu aeronautycznego. Na początku 1918 r. wstąpił do powstającego II Korpusu Polskiego. Mając wiedzę lotniczą przystąpił do formowania oddziału lotnictwa. Daremnie. Dlatego wrócił do saperów. Po bitwie pod Kaniowem znalazł się w niewoli niemieckiej. Mając wolny czas w czasie internowania odpowiednio wykorzystał. Prowadził wykłady z lotnictwa i teoretyczne szkolenie przyszłych pilotów dla wojsk balonowych. 17 listopada 1918 wstąpił do powstałego Wojska Polskiego. Powierzono mu stanowisko zastępcy szefa Sekcji Żeglugi Napowietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Jeszcze w grudniu objął dowodzenie nad I Lotniczym Batalionem Uzupełnień. Rok później w kwietniu 1919 został oddelegowany do stolicy Wielkopolski. Tu w Poznaniu miał formować oddziały balonowe. Z rozkazu podpułkownika Aleksandra Wańkowicza przystąpił do organizowania Oficerskiej Szkoły Aeronautycznej. Po jej utworzeniu został jej pierwszym komendantem. szkoły. Z chwilą wybuchu wojny polsko ? rosyjskiej brał w niej udział. Po jej zakończeniu wrócił do Szkoły. W 1922 r. awansowany na stopień pułkownika. Z dniem 1 listopada 1923 r. został przydzielony do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Zmarł 13 lipca 1929 r. w syrenim grodzie.

Jan Wolszlagier,

przyszedł na świat w okolicach Chodzieży 27 stycznia 1891 r. Uczył się w gimnazjum w Chojnicach. Niestety nie było sądzone zakończyć nauki w tym mieście. Kontynuował ją w gimnazjum w Chełmnie. W 1911 r. Został powołany do szkoły podchorążych rezerwy w Reinickendorf pod Berlinem.
Przed wybuchem I wojny światowej działał w polskich organizacjach patriotycznych. To między innymi sprawiło, że zmieniał gimnazjum. Rodzinna Chodzież nie leżała w Polsce. W czasie wojny służył w armii niemieckiej. Związany był z wojskami balonowymi. Był obserwatorem balonowym. W marcu 1916 r. został adiutantem grupy aeronautycznej. Do końca wojny ukończył kurs dowódców kompanii balonowych i kurs aerofotografii. Dowodził jednostkami aeronautycznymi. Kompanią Aeronautyczną. Tymczasowo pełnił obowiązki dowódcy grupy aeronautycznej.
W drugiej połowie grudnia 1918 r. został zdemobilizowany z armii niemieckiej. W cywilu dział w Polskiej Organizacji Wojskowej Pomorza. Nie posiedział w domu. Przekroczył granicę. Ruszył do Polski. W połowie 1919 r. otrzymał stanowisko w Dowództwie Wojsk Aeronautycznych. Następnie. Następnie objął dowództwo I. Grupy Aeronautycznej. Grupa została utworzona z trzech pierwszych polskich kompanii aeronautycznych. 23 lutego 1920 r. razem ze swoimi baloniarzami znalazł się na froncie wojny polsko – rosyjskiej. W kwietniu 1920 r. został szefem Sekcji III Aeronautycznej w Szefostwie Lotnictwa Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Do jego zadań należała polityka kadrowa i zaopatrzeniowa wojsk balonowych Wojska Polskiego. Nie za bardzo mu ta rolo odpowiadała. Na własną prośbę wrócił na stanowisko dowódcy I. Batalionu Aeronautycznego. Po operacji warszawskiej jego batalion z nim jako dowódcą został wycofany z działań na froncie. Baloniarze znaleźli się w syrenim grodzie. Pozostawał w stolicy prawie do końca roku. Wtedy został przeniesiony do Poznania. W lipcu 1921 r. Jan znalazł się w Departamencie III Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Pod koniec roku wrócił na stanowisko dowódcy I. Batalionu Aeronautycznego. W 1923 roku został wysłany do Centralnej Szkoły Aeronautycznej. Po odbytym w jej murach szkoleniu został jej komendantem. Nie był nim długo. Szkoła została rozwiązana. Jan nie poszedł na bezrobocie. Został dowódcą jedynego pozostawionego w Wojsku Polskim Batalionu Balonowego. Stacjonował w Toruniu. Na rok przed Przewrotem Majowym ukończył kurs sterowcowy. W latach 1934 - 1939 był szefem w samodzielnego referatu balonowego w Departamencie Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych.
30 sierpnia 1939 r. rozkazem ministra spraw wojskowych wojska balonowe miały podlegać nie Dowództwu Lotnictwa a Dowództwu Obrony Przeciwlotniczej. W związku z tym po ogłoszonej mobilizacji jego Wydział Balonowy z nim samym wszedł w skład Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej Kraju. W trakcie kampanii wrześniowej przekroczył granicę z Węgrami. Nie zdążył do Francji. Został internowany. Tak spędził czas do końca wojny. Po zajęciu Węgier przez wyzwolicieli to jest Rosjan w kwietniu 1945 r. trafił do obozu zbiorczego pod Budapesztem. Miesiąc później był w Polsce w Krakowie. Z Krakowa wywędrował do Torunia. Tu w znanym z przedwojnia mieście Kopernika chciał dalej służyć w wojsku. Nie został powołany. Pracował poza wojskiem. W 1953 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 10 lipca 1959 r.

Konrad RYDOŁOWSKI

Polska firma wchodzi na rynek aplikacji mobilnych planowania lotów VFR i IFR

Clear AirSpace® to aplikacja mobilna polskiej firmy AP-Tech, która integruje wszystkie niezbędne dane i funkcje w czasie operacji lotniczych. Dzięki zastosowaniu C-AS, w oparciu o wiele źródeł jednocześnie,na jednej mapie wyświetlane się dane nawigacyjne, pogodowe i topograficzne,. Pomoc nawigacyjna C-AS służy do planowania i monitorowania lotów zarówno w trybie IFR jak i VFR. Aplikacja dostępna jest na tabletach oraz komputerach wyposażonych w system iOS lub Windows. Posiada możliwość pracy w trybie off-line.

Read more ...

I-014 „KERMIT” – BEZZAŁOGOWY SAMOLOT WŁASNEGO PROJEKTU. Część ósma.

Artykuł ten jest kontynuacją artykułów z października i listopada (poprzedniego roku) oraz stycznia, lutego, maja, lipca i października (roku bieżącego) i stanowi ósmą część cyklu publikacji.

Dzisiejszy artykuł zacznę nietypowo,

Read more ...

CPK planuje działania ze spółkami Skarbu Państwa

Centralny Port Komunikacyjny rozpoczął ustalenia z gronem firm i instytucji, z którymi od połowy przyszłego roku będzie ściśle współpracował podczas prac nad master planem nowego lotniska Read more ... Podniebne drogi II RP. Drogi i ludzie Załoga                          Siedzący za sterami samolotów piloci pierwszych powstających w Polsce linii lotniczych mieli wspólny rodowód. Wcześniej służyli w lotnictwie wojskowym. Nie mieli doświadczenia w pracy ( postępowaniu ) w lotnictwie cywilnym. Zdobywali je teraz. Co pewne umiejętności stawały się teraz zbędne inne przydatne. Takimi była między innymi ta najważniejsza jaką jest pilotowanie samolotu i odporność na stres. Pierwsza wzbudzała podziw nie tylko u rodaków. Tam gdzie inni się wahali ze startem, lecieli Polacy. Lecieli co najważniejsze bezpiecznie gdy panowały trudne warunki atmosferyczne. Francuz czy Niemiec odmawiał wykonania lotu ale nie Polak. Read more ... «StartPrev12345678910NextEnd» FaLang translation system by Faboba   Aktualności lotnicze - migawki Komisja Europejska dała zielone światło dla Programu Kolejowego CPK  Unia Europejska wesprze Polskę w ramach Programu Wspierania Reform Strukturalnych. Umowa zostanie zawarta na półtora roku, a wartość dofinansowania ze strony Brukseli wyniesie od 2,1 do 3 mln zł. Read more ... KLM jeszcze bardziej eko Holenderskie linie lotnicze podejmują dwie nowe proekologiczne inicjatywy, Read more ... Lotnisko Paryż - Orly dołącza do siatki Wizz Air Wizz Air, najbardziej zielona linia lotnicza* w Europie i największy niskokosztowy przewoźnik w Europie Środkowo-Wschodniej, ogłasza , że lotnisko Paryż-Orly zostanie Read more ... Wizz Air ogłasza proponowane utworzenie Wizz Air Abu Dhabi Wizz Air Holdings Plc („Firma” lub „Wizz Air”), najbardziej zielona linia lotnicza w Europie* i największa niskokosztowa linia lotnicza w Europie Środkowej i Wschodniej, ogłosiła dziś, Read more ... Cork – nowy kierunek w europejskiej ofercie KLM Od marca 2020 roku KLM rozszerzy swoją siatkę o loty do Cork w Irlandii. Będzie to drugie miasto w Irlandii (po Dublinie), dokąd można polecieć przez Amsterdam na pokładach holenderskiej linii. Read more ... Samoloty TV YouTube Slider Aktualności lotnicze | Lotnicza giełda pracy | Historia lotnictwa | Spis treści Power by SAMOLOTY.PL